Bạn có bốn khối gồm: màu đen, màu đỏ, màu trắng và xanh lá cây. Bạn phải bỏ đi hai trong bốn khối. Bạn không được bỏ cùng lúc màu đỏ, đen và trắng. Bạn không được bỏ cùng lúc màu trắng, xanh lá cây và đỏ. Hai khối màu nào sẽ phải bỏ đi? Để trả lời được câu đố này, bạn cần có tư duy logic.
Vậy tư duy logic là gì? Kỹ năng tư duy logic có quan trọng không? Bạn cần làm gì để cải thiện cách tư duy logic? ILA sẽ giải đáp “tất tần tật” cho bạn!
Tư duy logic là gì?
1. Định nghĩa
Tư duy logic tiếng Anh là “logical thinking”. Từ “logic” bắt nguồn từ “logos” trong tiếng La Mã, mang nghĩa là “lý luận”, “suy nghĩ”. Tư duy logic hiểu đơn giản là dùng não bộ để phân tích một vấn đề bằng cách sử dụng các kỹ năng tư duy logic. Sau đó, bạn đi đến kết luận và đưa ra giải pháp hợp lý.
2. Kỹ năng tư duy logic là gì?
Tư duy logic bao gồm 4 kỹ năng quan trọng: giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, sáng tạo và lý luận.
• Giải quyết vấn đề: Bạn cần xác định lý do tại sao vấn đề xảy ra, động não tìm giải pháp và quyết định giải pháp nào là phù hợp.
• Tư duy phản biện: Là khả năng phân tích các vấn đề để tìm ra sự thật và bằng chứng. Kỹ năng này đòi hỏi sự khách quan, không thiên vị và tập trung vào tính chính xác.
• Sáng tạo: Sự sáng tạo cho phép những người suy nghĩ logic vượt ra ngoài khuôn khổ và đưa ra các giải pháp sáng tạo.
• Lý luận: Lý luận là khả năng đánh giá mọi việc một cách hợp lý và logic. Lý luận thường xuất hiện ở giai đoạn sau của quá trình tư duy logic, khi bạn so sánh các giải pháp và quyết định nên chọn giải pháp nào.
>>> Tìm hiểu thêm: Dạy tư duy phản biện cho trẻ để trở nên bản lĩnh hơn
Ví dụ về tư duy logic
Tư duy logic là thuật ngữ chung cho các phương pháp suy luận khác nhau để có được kết luận hợp lý và thực tế. Ví dụ về tư duy logic như sau:
1. Suy luận trong tư duy logic
Suy luận là cách bạn đưa ra kết luận dựa trên những dữ kiện đã biết.
Ví dụ:
• Dữ kiện 1: Forage là một công ty.
• Dữ kiện 2: Các công ty đều có cuộc họp hàng tuần.
→ Suy luận: Forage có các cuộc họp hàng tuần.
2. Suy luận quy nạp
Suy luận quy nạp là một loại suy luận đi từ cụ thể đến tổng quát. Bạn sẽ quan sát các bằng chứng cụ thể để đi đến kết luận chung.
Ví dụ: Nếu bạn quan sát thấy mặt trời mọc mỗi ngày, bạn có thể suy luận quy nạp rằng mặt trời sẽ mọc lại vào ngày mai.
3. Suy luận diễn dịch
Trái ngược với suy luận quy nạp, loại tư duy logic này đi từ tổng quát đến cụ thể. Bạn sẽ rút ra kết luận cụ thể dựa vào dữ kiện chung.
Ví dụ:
• Dữ kiện chung: Hồ bơi 30/4 sẽ đóng cửa vào những ngày lễ lớn.
• Dữ kiện cụ thể: Hôm nay là một ngày lễ lớn.
→ Suy luận: Hồ bơi 30/4 sẽ đóng cửa vào hôm nay.
4. Suy luận nhân quả
Suy luận nhân quả là cách hiểu rằng một nguyên nhân cụ thể dẫn đến một hệ quả cụ thể.
Ví dụ: “Hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi”. Đây chính là một ví dụ điển hình của suy luận nhân quả.
5. Suy luận loại suy
Trong tư duy logic, phép loại suy là một dạng suy luận rất mạnh mẽ. Bạn sẽ áp dụng kiến thức của mình từ một dữ kiện sang một dữ kiện khác bằng việc tìm ra điểm tương đồng giữa chúng. Phép loại suy giúp bạn dễ hiểu và giải quyết nhiều vấn đề mới hơn.
Ví dụ:
Bạn kết luận: “Ăn nhiều đường tinh luyện cũng giống như hút thuốc lá vì chúng không tốt cho sức khỏe”. Kết luận này từ phép loại suy. Bởi vì đường tinh luyện không giống thuốc lá nhưng có liên quan với nhau ở kết quả: “tiêu thụ sẽ không tốt cho sức khỏe”.
>>> Tìm hiểu thêm: Bật mí cách học tiếng Anh giỏi 4 kỹ năng nghe-nói-đọc-viết
Vì sao bạn cần có kỹ năng tư duy logic?
Tư duy logic là một kỹ năng nhận thức rất quan trọng trong học tập, công việc lẫn cuộc sống. Chúng sẽ giúp bạn:
1. Giải quyết vấn đề hiệu quả
Bạn có khả năng phân tích các vấn đề phức tạp. Từ đó đưa ra quyết định hợp lý dựa trên dữ liệu và logic thay vì dựa vào cảm xúc.
2. Đưa ra quyết định sáng suốt
Một người suy nghĩ logic sẽ biết cách đánh giá các giải pháp, cân nhắc hậu quả và chọn được phương án tối ưu nhất. Điều này đặc biệt quan trọng trong những trường hợp rủi ro cao.
3. Nâng cao kỹ năng tư duy phản biện
Kỹ năng tư duy phản biện giúp bạn hiểu rõ các vấn đề một cách sâu sắc và triệt để. Bạn sẽ không dễ dàng bị “lung lay” trước những thông tin vô căn cứ.
4. Giao tiếp hiệu quả qua cách tư duy logic
Khi suy nghĩ logic, bạn sẽ thể hiện quan điểm của mình một cách rõ ràng, thuyết phục và phản bác được các quan điểm đối lập. Bạn sẽ được tôn trọng và có nhiều mối quan hệ tốt đẹp.
5. Thành công trong công việc và học tập
Tư duy logic giúp học sinh, sinh viên giải được các bài tập khó, đạt thành tích cao trong học tập. Trong công việc, kỹ năng này giúp bạn giải quyết vấn đề, sáng tạo và thăng tiến trong sự nghiệp.
6. Tránh ngụy biện logic
Bạn sẽ nhận thức và tránh xa được các kiểu ngụy biện logic như lý luận vòng vo, lập luận sai lầm và lừa dối.
>>> Tìm hiểu thêm: Học cụm từ cố định để giao tiếp tự nhiên như người bản xứ
6 cách rèn luyện tư duy logic
1. Tham gia các hoạt động sáng tạo
Các hoạt động sáng tạo như vẽ, tô màu, chơi nhạc… có thể kích thích não bộ và thúc đẩy tư duy logic. Tư duy sáng tạo phát triển khả năng giải quyết vấn đề một cách tự nhiên, giúp bạn hoàn thành công việc hay học tập tốt hơn.
Ngoài ra, hoạt động sáng tạo làm giảm căng thẳng. Khi kiểm soát được căng thẳng, bạn có thể dễ dàng tập trung và đưa ra quyết định hợp lý hơn.
2. Cách rèn luyện tư duy logic là thường xuyên đặt câu hỏi
Việc đặt câu hỏi thường xuyên giúp bạn xem xét các tình huống một cách toàn diện hơn. Bạn không chỉ suy nghĩ logic và sáng tạo mà còn muốn khám phá thêm nhiều điều mới mẻ.
3. Xây dựng mối quan hệ
Bạn thường giải quyết vấn đề theo cách bạn vẫn làm vì nó hiệu quả với bạn. Vậy nên, bạn có thể bỏ lỡ những giải pháp khác mà bạn chưa bao giờ cân nhắc đến.
Xây dựng mối quan hệ với người khác giúp mở rộng góc nhìn của bạn, mang đến cho bạn nhiều cơ hội hơn để phát triển kỹ năng tư duy logic. Hãy chú ý đến cách người khác giải quyết vấn đề và chiến lược họ sử dụng. Hãy tò mò về lý do tại sao họ đưa ra những quyết định đó.
Khi bạn hiểu rõ hơn về một ai đó và biết được quan điểm của họ, bạn sẽ xử lý các vấn đề một cách logic và mới mẻ hơn. Điều đó giúp ích cho con đường thăng tiến trong sự nghiệp.
4. Cách tư duy logic là học một kỹ năng mới
Học một kỹ năng mới đòi hỏi sự kiên nhẫn, thời gian, nỗ lực và sự tập trung. Đó là những điều bạn cần để nâng cao kỹ năng tư duy logic, giải quyết vấn đề.
Nếu bạn tận dụng cơ hội để học hỏi thường xuyên, bạn sẽ áp dụng được khả năng tư duy tương tự vào công việc của mình, giúp bạn thành công.
5. Cố gắng dự đoán kết quả
Khi bạn nghĩ ra một giải pháp hoặc một ý tưởng, hãy cố gắng xác định kết quả. Nếu điều này lặp lại thường xuyên, bạn sẽ dễ dàng dự đoán được kết quả tức thời và dài hạn theo quyết định của mình. Đây là một khía cạnh vô cùng quan trọng của tư duy logic.
6. Giải câu đố và tham gia các hoạt động
Bạn có thể nâng cao kỹ năng tư duy logic thông qua nhiều bài tập và hoạt động khác nhau như:
• Giải câu đố Sudoku.
• Chơi trò chơi ô chữ.
• Chơi cờ vua.
• Tham gia các cuộc thảo luận, tranh luận.
• Tham gia giải bài toán và phương trình toán học.
• Đọc hiểu: Đọc sách hoặc bài báo học thuật, đánh giá thông tin qua các lập luận và bằng chứng được đưa ra.
>>> Tìm hiểu thêm: Chuyên ngành tiếng Anh là gì? 100+ từ vựng thông dụng
Bài tập rèn luyện kỹ năng tư duy logic
1. Bài tập tư duy logic với các con số
Hoàn thành con số còn thiếu sau đây:
a. 1 2 4 8 16 ? ? ?
b. 1 20 4 19 7 18 ? ? ? ?
c. 5 33 8 28 11 23 ? ? ?
d. 3 2 6 5 12 8 ? ? ?
e. 2 16 4 8 8 4 ? ? ?
f. 3 4 6 9 13 ? ? ?
Đáp án:
a. 32 64 128
b. 10 17 13 16
c. 14 18 17
d. 24 11 48
e. 16 2 32
f. 18 24 31
2. Bài tập luyện kỹ năng tư duy logic tìm điểm khác biệt
Trong mỗi nhóm dưới đây, bạn hãy chọn vật không có điểm chung với các vật còn lại trong nhóm và giải thích lý do.
a. Máy bay trực thăng/ tàu hỏa/ máy bay chở khách
b. Sữa/ cà phê/ trà/ dâu tây
c. Chó/ ngựa/ nhện/ mèo
d. Đỏ/ xanh dương/ xanh lá cây/ vàng
e. Táo/ cam/ chuối/ bí ngô
f. Đức/ châu Á/ bắc Mỹ/ châu Phi
Đáp án:
a. Tàu hỏa. Bởi vì không phải là phương tiện vận chuyển hàng không.
b. Dâu tây. Bởi vì những thứ còn lại đều là chất lỏng.
c. Nhện. Bởi vì những con vật còn lại đều có 4 chân.
d. Màu xanh lá cây. Bởi vì những màu còn lại là màu cơ bản.
e. Bí ngô. Bởi vì những loại quả còn lại là trái cây.
f. Đức. Bởi vì tất cả những địa điểm còn lại là châu lục.
>>> Tìm hiểu thêm: Cấu trúc câu trong tiếng Anh thông dụng và đầy đủ nhất
3. Bài tập luyện cách tư duy logic với chữ cái
Hoàn thành các chữ cái còn thiếu sau đây:
a. bdfhjl ? ?
b. abdegh ? ? ?
c. mquyc ? ?
d. azbycxdw ? ?
e. cbfeihl ? ? ?
f. acfhkmp ? ?
Đáp án:
a. np
b. hfe
c. gk
d. ev
e. kon
f. ru
Kể cả các thiên tài cũng không thể “biết tuốt” ngay từ lúc sinh ra. Họ cũng trải qua quá trình học hỏi, khám phá và phát triển tư duy logic của riêng mình. Vậy nên, bạn hãy rèn luyện tư duy logic hàng ngày để giúp ích cho con đường sự nghiệp, học vấn và trong cuộc sống nhé!
>>> Tìm hiểu thêm: Top 3 sách phát triển bản thân: Chìa khóa để giúp bạn thành công
