Trẻ em thường được làm quen với màu sắc và giấy sớm để phát triển sự khéo léo của đôi tay cũng như thị giác. Dạy kỹ năng tô màu cho con từ sớm là điều cần thiết thế nhưng cũng cần có phương pháp. Sau đây ILA gửi tới ba mẹ cách dạy bé tô màu đúng theo độ tuổi.

Lợi ích của dạy bé tô màu

Học màu sắc là một cột mốc quan trọng trong thời thơ ấu, thể hiện sự hiểu biết và năng khiếu của trẻ. Các chuyên gia giáo dục coi tập tô màu là công cụ để xây dựng các kỹ năng. Cụ thể dạy con tô màu mang lại nhiều lợi ích như:

• Để con tiếp xúc với màu sắc cũng như các hoạt động liên quan tới chủ đề này sớm sẽ giúp phát triển thị giác.

• Hoạt động này giúp phát triển sức mạnh của bàn tay và cải thiện kỹ năng cầm nắm chính xác cho con.

• Thông qua tô màu, con được phát huy khả năng tưởng tượng, sự sáng tạo và tăng sự tự tin.

• Đây là hoạt động bổ ích, cải thiện sự tập trung cũng như khéo léo.

• Tô màu là một giai đoạn phát triển quan trọng của trẻ nhỏ. Hoạt động này cũng được coi là nền tảng để phát triển các kỹ năng trong thời thơ ấu cho bé như đọc, vẽ tranh, tập viết chữ cái…

>>> Tìm hiểu thêm: Cha mẹ dạy bảng màu tiếng Anh cho bé nên bắt đầu từ đâu?

Khi nào nên bắt đầu dạy bé tô màu?

Theo các thống kê, trẻ em độ tuổi từ 12 – 15 tháng đều đã có thể cầm bút để tô vẽ nguệch ngoạc mặc dù chưa hoàn toàn chính xác. Các chuyên gia khuyên rằng nếu nhận thấy con đã có thể cầm một vật gì đó bằng ngón tay cái và ngón trỏ, tức là bé đã sẵn sàng để cầm bút tô màu.

Tuy nhiên, vào giai đoạn đầu khi mới làm quen với hoạt động này, bạn không nên gò bó hoặc thúc ép con. Chỉ nên để bé cầm bút màu như một loại đồ chơi. Con có thể thoải mái vẽ vời những gì mà bé muốn (các đường vạch, đốm màu, hình ngẫu nhiên…).

Đến 18 – 24 tháng, tức là độ tuổi bé biết đi, con sẽ sẵn sàng với hoạt động tô màu nghiêm túc. Bởi vì lúc này bé biết điều khiển bàn tay và cổ tay cộng với khả năng tập trung của con cũng cao hơn. Đây là thời điểm thích hợp bạn nên áp dụng các phương pháp để dạy con tô màu một cách nghiêm túc.

Cách dạy bé tô màu theo từng độ tuổi

Mỗi đứa trẻ phát triển các kỹ năng khác nhau theo độ tuổi. Thế nên, dù dạy con tô màu hay bất cứ điều gì cũng cần căn cứ vào điều này. Đừng so sánh một đứa trẻ mới biết đi với những bé 5 – 6 tuổi đang đi học mẫu giáo.

1. Dạy bé 12 – 18 tháng tô màu: Giai đoạn làm quen, tiếp xúc

Đây là giai đoạn tuyệt vời để bạn giới thiệu màu sắc cho con. Ở độ tuổi này, bé sẽ thích thú với việc được làm quen với các loại màu sắc, những bức tranh có hình thù ngộ nghĩnh cũng như háo hức với việc khám phá các kỹ năng tô màu.

Dạy bé tô màu giai đoạn này nên chú trọng:

• Dạy con nhận biết màu sắc cơ bản, hình dạng đơn giản như đường thẳng, hình tròn, hình vuông… Hãy bắt đầu với các màu và hình đơn giản để giúp con dễ ghi nhớ.

• Lựa chọn một số màu chủ đạo và cho bé viết nguệch ngoạc trên giấy để phát triển kỹ năng màu sắc. Dần dần bé sẽ học được cách cầm và di chuyển bút.

• Giai đoạn này bé học mọi thứ thông qua bắt chước. Do vậy, để dạy bé tô màu, ba mẹ nên làm mẫu đồng thời chỉ cho bé cách thực hiện, chẳng hạn như cầm tay bé để tô màu.

>>> Tìm hiểu thêm: 13 cách dạy trẻ kỹ năng chào hỏi lễ phép

2. Dạy bé 2 – 3 tuổi tô màu: Giai đoạn học tô màu căn bản

2 – 3 tuổi là khoảng thời gian chính để phát triển các kỹ năng tô màu sơ cấp. Đây là lúc bé đã có thể sao chép các hình đơn giản như đường kẻ ngang, vòng tròn, hình vòng cung… Lúc này, con có thể điều khiển được sự di chuyển của đôi tay và cánh tay khá thuần thục. Vì thế, dạy bé tô màu đúng cách giai đoạn này là cần thiết.

Độ tuổi này phụ huynh cần chú trọng:

• Sử dụng nhiều loại bút màu, đa dạng màu sắc hơn để bé lựa chọn. Tuy nhiên, bút màu cũng cần phù hợp với kích thước của bàn tay con.

• Chỉ cho bé một số kỹ thuật trong tô màu như tô các chi tiết lớn trước, chi tiết bé sau; tô viền trước sau đó mới tô vào bên trong…

• Lựa chọn tranh tô màu đơn giản để bé bắt đầu tập tô. Nên cho bé tập tô với những bức tranh và hình dạng có đường viền lớn, ví dụ dạy bé tô màu chữ số từ 0 đến 9 hoặc cho bé học tô màu con vật đơn giản – ít chi tiết (con ong, con heo, con cá heo, con vịt, con thỏ, con sâu…).

3. Dạy bé 4 – 5 tuổi tô màu: Giai đoạn hoàn chỉnh các kỹ năng

4 – 5 tuổi, trẻ mẫu giáo phát triển các kỹ năng vận động tinh cũng như có sự phối hợp ăn ý giữa tay và mắt. Đây là lúc bé hoàn thiện các kỹ năng tô màu mà con đã được học trước đó. Đồng thời con có khả năng vẽ một số hình sinh động như vẽ người que, con vật, quả táo…

Giai đoạn này, ba mẹ chú ý:

• Cho con tô màu dựa trên sở thích hoặc giới tính. Bé gái thường ưa thích các bức tranh như công chúa, búp bê barbie, động vật ngộ nghĩnh; trong khi bé trai sẽ hứng thú tô màu các nhân vật hoạt hình, siêu nhân, anh hùng…

• Cho bé làm quen với nhiều màu sắc hơn. Sử dụng đa dạng các kiểu bút màu, như bút sáp, bút màu chì, màu nước… Nếu sử dụng bút chì màu, hãy khuyến khích bé tự gọt bút. Việc này giúp tăng cường sức mạnh cho đôi tay.

• Dạy tô màu cho bé 5 tuổi nên chọn tranh có nhiều chi tiết và phức tạp hơn giai đoạn trước để bé rèn sự khéo léo của đôi tay như hoa quả, các con vật ngộ nghĩnh, ô tô, nhân vật hoạt hình Hello Kitty…

>>> Tìm hiểu thêm: 5 phương pháp dạy bé đánh vần nhớ lâu cấp tốc

4. Dạy bé 5 – 6 tuổi tô màu: Giai đoạn luyện tập, nâng cao

Đến độ tuổi này, bạn cần cho con thường xuyên luyện tập cũng như nâng cao các kỹ năng của mình đối với việc tập tô hoặc phát triển các kỹ năng màu sắc khác.

Bạn chú ý những điều sau khi dạy bé tô màu ở giai đoạn này:

• Chú ý để hoàn chỉnh cách cầm bút của con. Dạy bé đặt bút chì màu giữa ngón trỏ và ngón cái trong khi ngón giữa đỡ bút; cầm bút lỏng tay để di chuyển cổ tay thoải mái mà không mỏi.

• Đây là giai đoạn bé có thể sao chép các hình dạng phức tạp hơn, như hình tam giác và hình thoi. Đồng thời kỹ năng tô màu cũng tốt hơn giai đoạn trước. Bạn cho bé sử dụng nhiều màu sắc và trên nhiều bề mặt khác nhau chứ không nhất thiết chỉ là với giấy.

• Dạy tô màu cho bé 6 tuổi nên là các bức tranh nhiều chi tiết, phức tạp và nhiều màu sắc như tàu hỏa, máy bay, ngôi nhà, khu vườn, công viên… Đồng thời nên tăng thời gian tô màu của bé lên so với lúc bé được 4 tuổi.

Từ giai đoạn này trở đi, con đã có thể hoàn thiện được các kỹ năng tô màu. Lên 7 tuổi, thông thường con sẽ không còn hào hứng với hoạt động tô màu. Lý do là bước vào tiểu học, con sẽ phải học đọc, luyện viết và nhiều hoạt động khác. Thế nhưng, bạn cũng cần duy trì hoạt động tô màu cho bé 7 tuổi để bổ trợ cho con kỹ năng viết chữ cái, sử dụng đất nặn tạo hình, vẽ tranh…

Nguyên tắc dạy bé tô màu

Bên cạnh dạy con tô màu đúng cách, phụ huynh cần lưu ý những điều sau:

1. Chọn chỗ ngồi thoải mái cho bé

Nên lựa chọn những nơi thoáng đãng, mát mẻ và có đủ ánh sáng để dạy con tập tô. Chỗ ngồi cũng cần phù hợp với chiều cao của bé, đồng thời điều chỉnh dáng ngồi của con để không ảnh hưởng xấu tới cột sống hoặc thị lực.

2. Mua giấy tô màu mỹ thuật

Những loại giấy này được bán nhiều ở cửa hàng bán dụng cụ vẽ tranh hoặc hiệu sách. Đây là loại giấy chuyên dụng, bé dễ tô màu. Con sẽ dễ dàng hoàn thành được những bức tranh ưng ý.

3. Lựa chọn bút màu chuyên dụng, đảm bảo an toàn

Dạy con tô màu, bạn phải đảm bảo được nguyên tắc an toàn lên hàng đầu. Bởi vì con có thể cho bất kỳ thứ gì vào miệng, vì thế bạn nên mua những thứ không độc hại.

Nên chọn bút sáp màu và màu nước chuyên dụng dành cho trẻ em. Với các bé còn nhỏ tuổi, hạn chế cho con tiếp xúc với các loại bút có đầu nhọn như bút chì, bút máy. Vì những loại này có thể gây nguy hiểm cho con.

>>> Tìm hiểu thêm: 9 cách dạy bé nhận biết các con vật

4. Giám sát con trong quá trình tô màu

Nhiều trẻ rất thích cho mọi thứ vào mồm. Hiện tượng gặm bút màu cũng không hiếm gặp, đặc biệt là các bé nhỏ. Do vậy trong quá trình con tô màu, người lớn cần giám sát để bé không gặm bút hoặc ăn giấy.

5. Tham gia tô màu cùng con

Trong những ngày đầu dạy bé tô màu, bạn nên hướng dẫn, làm mẫu, đồng thời tham gia tô màu cùng con. Đây là cách mà ba mẹ tương tác nhằm tăng sự hứng thú cho con.

>>> Tìm hiểu thêm: 6 quy tắc đơn giản giúp bé học đánh vần tiếng Anh dễ dàng

6. Tăng cường các hoạt động bổ trợ cho đôi tay

Nếu bé mỏi tay với việc phải tô những bức tranh phức tạp, đó có thể là dấu hiệu của việc cổ tay yếu. Để tăng cường sức mạnh cho đôi tay, hãy khuyến khích con chơi các trò chơi như xếp hình với khối lego, chơi đất nặn, xâu vòng, kết hạt, bảng ghim…

7. Đừng quên động viên, khuyến khích con

Hãy động viên và khuyến khích con phát huy sự sáng tạo của mình. Không nhất thiết bắt bé tô màu theo khuôn mẫu. Hãy để các bé tự mình khám phá và sáng tạo theo cách riêng của con.

8. Khen thưởng khi cần

Nên sử dụng các phần thưởng nhỏ để khuyến khích bé. Đó có thể là lúc con hoàn thành xong bài tập tô của mình hoặc khi con tô được một bức tranh đẹp. Mặt khác, tạo một không gian riêng trong nhà để trang trí các tác phẩm tô màu hoặc tranh vẽ của con.

Tóm lại, dạy bé tô màu đúng cách mang lại rất nhiều lợi ích cho trẻ nhỏ. Kỹ năng này rất quan trọng trong những năm đầu đời, vì thế dù có bận rộn tới đâu bạn cũng đừng quên dạy con điều này nhé!