Glenn Doman là gì? Phương pháp giáo dục Glenn Doman là chương trình giáo dục sớm dành cho trẻ từ 0-6 tuổi, do nhà vật lý trị liệu người Mỹ Glenn Doman phát triển tại Viện Thành tựu Tiềm năng Con người (IAHP).

Tóm tắt nội dung chính

Phương pháp Glenn Doman giúp trẻ yêu thích học tập, rèn trí nhớ, phát triển tư duy và tăng khả năng giao tiếp xã hội ngay từ những năm đầu đời. Điểm cốt lõi của phương pháp Glenn Doman bao gồm:

Kích thích não bộ sớm: tận dụng “thời kỳ vàng” phát triển trí não, đặc biệt là não phải.
Flashcards trực quan: dùng thẻ hình ảnh, số, chữ cái giúp trẻ ghi nhớ nhanh và hiệu quả.
Phát triển toàn diện: không chỉ dạy chữ, dạy số mà còn nuôi dưỡng giác quan, vận động, trí nhớ và kỹ năng xã hội.
Cha mẹ là người thầy đầu tiên: đồng hành, khích lệ và tạo hứng thú học tập cho trẻ mỗi ngày.

Mục lục

1. Phương pháp giáo dục Glenn Doman là gì?

Glenn Doman là phương pháp giáo dục sớm, áp dụng cho trẻ từ sơ sinh đến 6 tuổi. Phương pháp này do giáo sư Glenn Doman (1919 – 2013), bác sĩ vật lý trị liệu người Mỹ, sáng lập. Ông là người tiên phong trong lĩnh vực phát triển trí tuệ trẻ em. Năm 1955, ông sáng lập Viện Tiềm năng Con người (IAHP) và cùng các cộng sự phát triển, hoàn thiện phương pháp này.

Mục tiêu chính của Glenn Doman là khai mở tiềm năng não bộ và phát triển trí thông minh tự nhiên của trẻ. Phương pháp tận dụng khả năng ghi nhớ hình ảnh của não phải để giúp con tiếp thu nhanh và ghi nhớ sâu. Nhờ đó, con hình thành niềm yêu thích học tập và khám phá ngay từ những năm đầu đời.

Dưới đây là những đặc trưng nổi bật của phương pháp Glenn Doman:

Ba mẹ hoàn toàn có thể áp dụng phương pháp này ngay tại nhà. Chỉ cần một bộ thẻ flashcard với những hình ảnh quen thuộc về thế giới xung quanh, số đếm, chữ cái… là bạn đã có công cụ tuyệt vời để cùng con học. Những tấm thẻ sinh động này giúp bé nhớ nhanh hơn, kích thích phát triển tư duy và não bộ ngay từ những năm tháng đầu đời.
Ba mẹ người thầy đầu tiên và quan trọng nhất, đồng hành, hướng dẫn và truyền cảm hứng để trẻ yêu thích việc học. Vì thế, sự kiên nhẫn và tình yêu thương của bạn chính là chìa khóa giúp phương pháp này thành công.
Doman cho rằng trẻ học hiệu quả nhất khi được sử dụng đồng thời tất cả các giác quan. Chúng gồm có: thị giác, xúc giác, thính giác và vận động. Vì vậy, các hoạt động dạy đọc và toán không chỉ tập trung vào việc nhìn và nghe. Chúng còn kết hợp cảm nhận bằng tay và vận động để giúp bé hiểu và ghi nhớ bài học tốt hơn.
Bí quyết để trẻ học hiệu quả với phương pháp Glenn Doman là giữ cho bé luôn vui vẻ và hứng thú khi khám phá thế giới xung quanh. Ví dụ, phương pháp Glenn Doman sử dụng trò chơi, câu đố và các hoạt động thú vị. Điều này giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên. Khi trẻ cảm thấy vui và hào hứng với việc học, con sẽ tiếp nhận nhanh hơn và yêu thích việc học mỗi ngày.

phương pháp giáo dục sớm dành cho trẻ từ 0 đến 6 tuổi — Phương pháp giáo dục Glenn Doman giúp con yêu thích học tập và khám phá.

>> Tìm hiểu thêm: Giáo dục STEM cho trẻ em: Khái niệm, ví dụ và lợi ích thực tiễn

2. Cơ sở khoa học và nguyên lý hoạt động của Glenn Doman

Phương pháp giáo dục Glenn Doman dựa trên những phát hiện khoa học về cách bộ não trẻ nhỏ tiếp nhận và xử lý thông tin. Dưới đây là các nguyên lý quan trọng giải thích cơ sở hoạt động của phương pháp này.

2.1. Lý thuyết về não phải và khả năng chụp ảnh nguyên mảng

Não phải có khả năng ghi lại toàn bộ hình ảnh, từ vựng hoặc con số chỉ trong một giây. Quá trình này diễn ra tự nhiên, không cần phân tích hay xử lý phức tạp. Người lớn cần 5-10 giây để ghi nhớ một thông tin mới. Trong khi đó, trẻ dưới 6 tuổi chỉ cần nhìn thoáng qua để “chụp” và lưu trữ vĩnh viễn trong bộ nhớ.

Những thiên tài đều có não phải phát triển mạnh mẽ: Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh, những thiên tài như Einstein và Da Vinci có não phải phát triển vượt trội. Não phải của họ chiếm đến 80 – 90% hoạt động tổng thể. Giai đoạn từ 0 – 6 tuổi được xem là “cửa sổ vàng” khi não phải hoạt động mạnh nhất. Sau giai đoạn này, não bộ dần chuyển sang ưu thế của não trái.
Kích thích não phải bằng phương pháp Glenn Doman: Glenn Doman sử dụng các thẻ flashcard có hình ảnh rõ nét. Mỗi thẻ được lật nhanh trong khoảng một giây để kích hoạt khả năng “chụp ảnh toàn cảnh” của não phải. Trẻ không cần hiểu ngay ý nghĩa của hình ảnh mà chỉ cần ghi nhận. Theo thời gian, não sẽ tự liên kết và hình thành hiểu biết tự nhiên từ những hình ảnh đã lưu trong trí nhớ.

2.2. Giai đoạn vàng 0-6 tuổi trong phát triển não bộ

Glenn Doman nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tận dụng giai đoạn vàng từ 0 đến 6 tuổi. Đây là thời kỳ não bộ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất với các kích thích bên ngoài.

Tốc độ phát triển: Trong giai đoạn này, trẻ có khả năng tiếp thu cực nhanh. Não bộ đã hình thành khoảng 80% khi trẻ 2 tuổi và đạt đến 90% khi trẻ 5 tuổi. Sau đó, não chỉ phát triển thêm tối đa 10%.
Tầm quan trọng: Sáu năm đầu đời là thời gian vàng để trẻ phát huy tối đa năng lực trí tuệ bẩm sinh. Đây cũng là giai đoạn khơi dậy tiềm năng não bộ và đặt nền tảng cho nhân cách, tư duy, cùng khả năng học hỏi lâu dài.
Cơ hội giới hạn: Từ 0 – 6 tuổi là thời điểm hoàn thiện hầu hết các chức năng nhận thức và vận động. Nếu bỏ qua giai đoạn này, trẻ sẽ khó có cơ hội phát triển tối đa và vĩnh viễn không bao giờ có khả năng làm lại.

Đặc trưng của phương pháp giáo dục Glenn Doman — Não bộ phát triển đến 90% trong giai đoạn 0 – 6 tuổi.

2.3. Vai trò của flashcard trong kích thích thị giác và trí nhớ

Flashcard (hoặc Dotcard cho toán học) là công cụ trung tâm trong phương pháp Glenn Doman. Việc sử dụng thẻ giúp kích thích đồng thời não phải, thị giác và khả năng ghi nhớ của con.

Kích thích não phải, thị giác: Hình ảnh trên thẻ flashcard thu hút sự chú ý của trẻ và kích hoạt vùng thị giác. Nhờ đó, não phải xử lý thông tin nhanh và chính xác hơn.
Hỗ trợ ghi nhớ: Việc lật thẻ nhanh khiến con phải cố gắng ghi nhớ hình ảnh trọn vẹn trước khi phân tích. Cách này tăng khả năng lưu trữ thông tin lâu dài trong não bộ.
Truyền tải đa dạng kiến thức: Flashcard có thể dùng để dạy chữ, số, từ vựng, hình khối hoặc sự vật quen thuộc. Nhờ vậy, con tiếp nhận kiến thức phong phú và học một cách tự nhiên, hứng thú.

3. Lợi ích của phương pháp Glenn Doman cho sự phát triển toàn diện

Khi được áp dụng đúng phương pháp, Glenn Doman mang lại nhiều lợi ích to lớn cho sự phát triển cả về trí tuệ lẫn cảm xúc của bé.

Phương pháp giáo dục Glenn Doman giúp kích thích phát triển khả năng ghi nhớ, phân tích và tư duy bằng não phải của trẻ.
Bé được làm quen sớm với chữ cái, con số và các khái niệm về lượng. Từ đó, bé biết đọc, làm toán sớm hơn các bạn cùng tuổi.
Trẻ tiếp cận kiến thức về thế giới xung quanh một cách tự nhiên. Điều này giúp hình thành ý thức ham học hỏi, mở rộng vốn từ vựng và cải thiện khả năng giao tiếp.
Nhờ phương pháp dạy vui nhộn, có sự tương tác và tham gia trực tiếp của trẻ, Glenn Doman giúp bé sớm hình thành niềm yêu thích với việc đọc sách. Khi gắn liền với những trải nghiệm tích cực và thú vị, trẻ sẽ nuôi dưỡng tình yêu bền vững với sách. Từ đó mở ra một hành trình học tập phong phú và đầy ý nghĩa trong tương lai.
Phương pháp góp phần hỗ trợ ba mẹ phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu, thế mạnh riêng của con.
Ba mẹ có thể thực hiện ngay tại nhà, linh hoạt về thời gian, với giáo trình phù hợp riêng cho từng bé. Điều này rất tiện lợi cho những gia đình bận rộn.
Những hoạt động tương tác của Glenn Doman giúp ba mẹ và bé gắn kết, hiểu nhau hơn mỗi ngày.

>>> Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn dạy con biết chia sẻ và hỗ trợ người khác

4. Hướng dẫn cách dạy bé học theo phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman

Phương pháp giáo dục Glenn Doman được thiết kế để cha mẹ có thể áp dụng dễ dàng tại nhà. Bạn có thể cho con học đọc với flashcard từ vựng, học toán với thẻ chấm đọc hay khám phá thế giới với thẻ bách khoa.

4.1. Chương trình dạy đọc sớm với flashcard từ vựng

Chương trình dạy đọc sớm coi việc đọc là một kỹ năng tự nhiên như nói hoặc đi. Việc học nên bắt đầu càng sớm càng tốt. Trẻ làm quen với từ vựng qua các thẻ chữ kích thước lớn để con dễ ghi nhớ hình dạng từ và phát triển khả năng đọc hiểu tự nhiên.

Giáo cụ: Giáo cụ chính là bộ thẻ chữ (flashcard), thường là thẻ trắng chữ đỏ, có kích thước chuẩn.
Nguyên tắc: Dạy theo nguyên lý “to -> nhỏ”, “đơn -> phức tạp” và từ quen thuộc đến khái niệm trừu tượng.
Cách thức chung: Cha mẹ tráo thẻ nhanh (khoảng 1-3 giây/thẻ) đồng thời đọc to từ vựng/tên gọi của hình ảnh mà con đang xem.

Chương trình dạy đọc sớm với flashcard từ vựng — Áp dụng phương pháp giáo dục Glenn Doman với các flashcard từ vựng.

4.2. Chương trình toán với thẻ chấm đỏ

Chương trình toán Glenn Doman giúp trẻ phát triển tư duy logic và khả năng phân tích sớm. Phương pháp này rèn luyện trí não qua việc nhận biết số lượng thực tế thay vì chỉ học con số. Qua đó, con hiểu bản chất của toán học và hình thành khả năng tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề.

Các hoạt động trong chương trình:

Nhận biết số lượng (0-12 tháng): Cha mẹ bắt đầu giới thiệu khái niệm “lượng” bằng các thẻ chấm đỏ. Trẻ dưới 3 tuổi có khả năng nhận biết số lượng rất nhanh và chính xác. Các thẻ dotcard giúp con nhận ra giá trị thực của số lượng trước khi chuyển sang con số trừu tượng.
Phép tính cơ bản (12-24 tháng): Khi con đã hiểu rõ về lượng, cha mẹ tiếp tục giới thiệu các phép tính đơn giản như cộng, trừ, nhân và chia. Mỗi phép tính được trình bày qua thẻ chấm để con hình dung trực quan. Từ đó, con phát triển khả năng tư duy toán học tự nhiên.

4.3. Chương trình khám phá thế giới với thẻ bách khoa

Chương trình này khơi gợi sự tò mò và niềm hứng thú học hỏi tự nhiên của trẻ. Thông qua hình ảnh sinh động và kiến thức gần gũi, con tiếp cận thông tin đa dạng trong đời sống hằng ngày.

Giáo cụ: Sử dụng bộ thẻ hình ảnh sinh động, màu sắc đẹp mắt và có thông tin hữu ích.
Mục tiêu: Tăng vốn từ, kích thích sự tò mò và khơi dậy đam mê khám phá thế giới xung quanh.

Ví dụ phương pháp Glenn Doman: Cha mẹ có thể cho con nhận diện các loài động vật, hoa, quả, quốc kỳ, phương tiện giao thông hoặc đồ vật trong nhà. Bạn đặt câu hỏi, kể chuyện hoặc tổ chức trò chơi nhỏ để tạo sự vui nhộn và khuyến khích con tham gia tích cực.

Những nguyên tắc quan trọng ba mẹ cần nhớ khi áp dụng — Con khám phá thế giới qua những hình ảnh sinh động, màu sắc đẹp mắt.

4.4. Chương trình phát triển vận động

Chương trình phát triển vận động trong phương pháp giáo dục Glenn Doman hướng đến sự phát triển toàn diện cho trẻ. Thông qua các bài tập vận động phù hợp, con không chỉ khỏe mạnh hơn mà còn phát triển trí tuệ, cảm xúc và khả năng vượt qua thử thách.

Các hoạt động trong chương trình:

Tham gia vận động thô, vận động tinh: Các hoạt động như bò, lăn, đi, leo cầu thang giúp trẻ rèn luyện khả năng phối hợp tay chân và phản xạ. Khi vận động thường xuyên, con tập trung hơn, khéo léo và cảm nhận tốt hơn trong các cử động.
Luyện tập theo độ tuổi: Chương trình vận động phù hợp cho trẻ từ 0 – 6 tuổi. Cha mẹ nên cùng con tham gia và tạo không gian an toàn, linh hoạt để con được khám phá. Khi con vận động, não bộ cũng làm việc liên tục để điều khiển cơ thể và xử lý thông tin. Sự kết hợp này giúp các tế bào thần kinh phát triển, tăng khả năng tập trung, ghi nhớ và tư duy linh hoạt.

5. Hướng dẫn áp dụng Glenn Doman theo từng độ tuổi

Phương pháp Glenn Doman được chia thành nhiều giai đoạn phù hợp với sự phát triển tự nhiên của trẻ. Ở mỗi giai đoạn, cha mẹ có thể điều chỉnh cách dạy và loại thẻ học để kích thích tối đa khả năng của con.

Giai đoạn	Mục tiêu	Cách thực hiện
Giai đoạn 0-6 tháng	Kích thích thị giác và khả năng tập trung thông qua hình ảnh tương phản.	Dùng thẻ đen trắng hoặc thẻ có hình đơn giản, độ tương phản cao. Trình thẻ trước mắt trẻ trong 5–10 giây mỗi lần. Lặp lại hằng ngày, duy trì không quá 3 phút mỗi buổi.
Giai đoạn 6-12 tháng	Giới thiệu các khái niệm và từ vựng quen thuộc.	Sử dụng thẻ có hình ảnh kèm chữ to, màu sắc rõ nét. Dạy các từ đơn giản như “mẹ”, “bóng”, “cho”. Lật thẻ nhanh (1 – 2 giây/thẻ) và đọc to tên gọi.
Giai đoạn 1-2 tuổi	Mở rộng vốn từ và khái niệm về con số.	Giới thiệu thêm thẻ số lượng (dotcard) từ 1 – 10. Tiếp tục dạy từ vựng mới liên quan đến đồ vật, động vật, hoạt động hằng ngày. Khuyến khích trẻ nói theo hoặc chỉ vào thẻ khi nghe tên.
Giai đoạn 2-3 tuổi	Giúp con hiểu mối quan hệ giữa các sự vật và khái niệm.	Dạy cặp thẻ đối lập như “to – nhỏ”, “cao – thấp”, “nóng – lạnh”. Giới thiệu phép tính đơn giản bằng thẻ chấm đỏ. Cho trẻ tham gia các trò chơi so sánh và ghép cặp.
Giai đoạn 3-6 tuổi	Củng cố kỹ năng đọc, toán và mở rộng hiểu biết bách khoa.	Dạy cụm từ, câu ngắn thay vì chỉ từ đơn. Sử dụng thẻ flashcard về chủ đề khoa học, địa lý, thực vật, động vật. Khuyến khích con tự kể lại nội dung hoặc trò chuyện về hình ảnh trên thẻ.

6. Nguyên tắc quan trọng ba mẹ cần nhớ khi áp dụng phương pháp giáo dục Glenn Doman

Khi dạy con theo phương pháp Glenn Doman, cha mẹ cần quan tâm đến cảm xúc, không gian và cách tương tác trong mỗi buổi học. Những nguyên tắc sau sẽ giúp quá trình học của con diễn ra tự nhiên, nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.

Giữ cho con luôn hứng thú khi học theo phương pháp Glenn Doman: Chỉ khi vui vẻ và thích thú, bé mới tiếp thu tốt nhất. Ba mẹ đừng lo con có gặp khó khăn hay không, bởi vì trẻ chưa có khái niệm dễ hay khó. Hãy tạo không khí học tập vui tươi, bắt đầu khi bé thoải mái. Đồng thời, bạn thường xuyên khích lệ con và chọn tài liệu phù hợp.
Tạo không gian học tập thoải mái, yên tĩnh: Trẻ nhỏ thường khó duy trì sự tập trung lâu. Vì vậy, một góc học yên tĩnh, thoáng đãng, không có đồ chơi hay tiếng ồn gây phân tâm sẽ giúp con tập trung và tiếp thu hiệu quả hơn. Ba mẹ cũng nên linh hoạt, quan sát dấu hiệu của con như mất tập trung, mệt mỏi hay chán nản để kịp thời kết thúc buổi học, tránh làm con áp lực.
Thường xuyên giới thiệu học liệu mới: Bổ sung thẻ học Glenn Doman mới đều đặn sẽ tạo sự tò mò, mới lạ. Điều đó giúp con luôn hứng thú học tập và thích khám phá hơn.
Thao tác nhanh gọn và đồng nhất: Khi giơ thẻ, ba mẹ nên thao tác nhanh. Tránh làm rơi thẻ để bé không bị xao nhãng. Ngôn ngữ và giọng nói nên giữ nhẹ nhàng, vui vẻ để con cảm thấy gần gũi và dễ tiếp nhận.
Luôn linh hoạt điều chỉnh phương pháp: Mỗi bé có tốc độ và cảm xúc khác nhau. Vì vậy, ba mẹ cần quan sát và điều chỉnh cách dạy phù hợp để giúp con học hiệu quả nhất.

bé mầm non ilo — Cha mẹ cần tạo không khí học tập vui vẻ, thường xuyên giới thiệu học liệu mới.

>>> Tìm hiểu thêm: Dạy trẻ thông minh sớm: Bí quyết nuôi dưỡng trí tuệ và cảm xúc từ nhỏ

7. So sánh Glenn Doman với các phương pháp giáo dục sớm khác

Có nhiều phương pháp giáo dục sớm được áp dụng nhằm phát triển toàn diện cho trẻ trong giai đoạn đầu đời. Mỗi phương pháp có triết lý, cách tiếp cận và hình thức tổ chức khác nhau, phù hợp với đặc điểm của trẻ và định hướng của gia đình.

Yếu tố	Phương pháp Glenn Doman	Phương pháp Montessori	Phương pháp Reggio Emilia
Độ tuổi	Trẻ từ 0 – 6 tuổi	Trẻ từ 0 – 12 tuổi	Trẻ từ 3 – 6 tuổi, độ tuổi mầm non và mẫu giáo.
Triết lý/Tư tưởng	Kích thích tiềm năng não phải thông qua học sớm bằng giác quan và hình ảnh.	Khuyến khích trẻ tự lập và học thông qua trải nghiệm thực tế.	Học tập dựa trên dự án, khơi gợi sáng tạo và biểu đạt cá nhân của trẻ.
Vai trò của trẻ	Trẻ quan sát, ghi nhớ và phản ứng nhanh với hình ảnh, âm thanh, chuyển động.	Trẻ tự lựa chọn hoạt động, thử nghiệm và rút ra bài học.	Trẻ cùng cô và bạn khám phá chủ đề, chia sẻ ý tưởng và tạo nên sản phẩm của riêng mình.
Giáo cụ	Thẻ học (flashcard, dotcard, thẻ bách khoa)	Giáo cụ Montessori được thiết kế chuẩn	Vật liệu mở, tái chế hoặc tự tạo
Địa điểm áp dụng	Tại nhà với sự hướng dẫn của cha mẹ.	Trong môi trường lớp học chuyên biệt.	Áp dụng tại trường học có không gian mở.
Chi phí giáo cụ	Thấp Chủ yếu đầu tư cho bộ thẻ học hoặc học liệu đơn giản.	Trung bình đến cao Do yêu cầu bộ giáo cụ đạt chuẩn quốc tế.	Linh hoạt Chi phí tùy thuộc vào mức độ đầu tư và sáng tạo của trường học.

Vậy có nên dạy con theo phương pháp Glenn Doman không?

Câu trả lời là có, đặc biệt nếu ba mẹ đang tìm kiếm một phương pháp giáo dục sớm vừa tích cực, khoa học lại gần gũi với trẻ. Glenn Doman không cần đến những công cụ phức tạp hay lớp học đặc biệt, chỉ cần ba mẹ dành thời gian và trao gửi tình yêu thương.

Tuy nhiên, điều quan trọng là ba mẹ đừng áp dụng phương pháp này một cách cứng nhắc hay chạy theo trào lưu. Hãy xem Glenn Doman là một cách để khơi dậy niềm vui học tập cho con, chứ không phải là bí quyết tạo ra “thần đồng” chỉ trong thời gian ngắn.

>>> Tìm hiểu thêm: 5 hoạt động tạo hình giúp trẻ mầm non phát triển tư duy và cảm xúc

Trên đây là những thông tin tổng quan về phương pháp giáo dục Glenn Doman. Đây là một trong những phương pháp hiện đại được nhiều ba mẹ quan tâm và yêu thích hiện nay. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn và dễ dàng lựa chọn phương pháp phù hợp nhất, để bé yêu của mình phát triển toàn diện mỗi ngày.

Làm bạn cùng con