STEM là gì? STEM là viết tắt của Science, Technology, Engineering và Mathematics – mô hình giáo dục tích hợp bốn lĩnh vực giúp học sinh phát triển tư duy logic, sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề thông qua các hoạt động trải nghiệm thực tiễn. STEM đang ngày càng phổ biến trong giáo dục tiểu học vì có thể tạo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp tương lai của trẻ trong kỷ nguyên số.
Khái niệm STEM là gì?
Trước khi khám phá ý nghĩa cũng như tầm quan trọng của xu hướng giáo dục STEM, hãy cùng ILA tìm hiểu khái niệm STEM là gì.
STEM là viết tắt của bốn lĩnh vực: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Mathematics (Toán học). Đây là mô hình giáo dục tích hợp giúp học sinh áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Thay vì học từng môn riêng lẻ, học sinh có thể được tiếp cận tích hợp môn thông qua một số dự án, hoạt động trải nghiệm để có thể phát triển các bộ kỹ năng liên quan đến tư duy phản biện, khả năng sáng tạo, giải quyết vấn đề, làm việc nhóm…
Thông qua việc học liên môn, mục tiêu cuối cùng mà giáo dục STEM muốn hướng đến chính là hình thành cho trẻ tư duy về khoa học, giúp học sinh tiếp cận tri thức một cách trực quan, sinh động và dễ hiểu hơn: biết quan sát, đặt câu hỏi, suy luận logic, tự mình thử nghiệm và rút ra kết luận một cách có hệ thống.
Ví dụ cho khái niệm STEM là gì?
• STEM education encourages children to think critically and solve problems creatively. (Giáo dục STEM khuyến khích trẻ em phát triển tư duy phản biện và giải quyết vấn đề một cách sáng tạo).
• A simple STEM project like building a paper bridge can teach kids about engineering principles. (Một dự án STEM đơn giản như làm cầu bằng giấy cũng có thể giúp trẻ học được kiến thức cơ bản về kỹ thuật).
Một số ví dụ thực tế của giáo dục STEM
Sau khi tìm hiểu về khái niệm STEM là gì, hãy cùng ILA khám phá một số ví dụ có thật trong thực tiễn về các hoạt động STEM được áp dụng trong bậc giáo dục tiểu học:
1. Làm cầu bằng những que kem
Đây là một trong những ví dụ rất điển hình khi học sinh tiểu học tiếp xúc với khái niệm STEM. Tại đây, các bạn nhỏ được giao nhiệm vụ thiết kế, xây dựng một “cây cầu” với nguyên vật liệu đơn giản là các que kem, ống hút hoặc giấy. Sau khi hoàn thành, các bạn sẽ tiến hành kiểm tra độ chịu lực của cây cầu đó bằng cách đặt các vật nặng lên trên.
Ở dự án này, ta có thể thấy tính liên môn thể hiện ở các lĩnh vực như khoa học (tìm hiểu về các loại nguyên vật liệu và lực), kỹ thuật (thiết kế mô hình cầu), toán học (tính toán kích thước, trọng lượng…).
>>> Tìm hiểu thêm: 9 kỹ năng sống cho trẻ tiểu học: Hành trang cần thiết cho con
2. Lọc nước đơn giản
Ở dự án này, học sinh tiến hành sử dụng các nguyên vật liệu như sỏi, than hoạt tính, cát, vải… để tạo thành một bộ lọc nước sạch mini. Thông qua thí nghiệm này, các bạn nhỏ cũng có thể hình dung được STEM là gì thông qua các kiến thức liên môn như khoa học (tìm hiểu về tính chất của các loại vật liệu cũng như quy trình lọc nước), kỹ thuật (quy trình các bước lắp ráp hệ thống lọc), toán học (đo lượng nước trước và sau khi lọc để tính toán được hiệu quả lọc).
>>> Tìm hiểu thêm: Bí quyết học ngữ pháp tiếng Anh tiểu học cơ bản nên biết
3. Lập trình robot mini – dự án điển hình cho thấy STEM là gì?
Ở dự án này, học sinh được sử dụng các bộ kit (từ lego đến các bộ mini robot) để thực hiện lắp ráp, lập trình các sản phẩm robot có thể thực hiện được một số thao tác, hành động như đi theo sa bàn có sẵn hoặc né các vật cản.
Tại ví dụ này, học sinh có thể tìm hiểu kiến thức của những lĩnh vực như công nghệ (làm quen với tư duy lập trình), kỹ thuật (quy trình lắp ráp phần cứng robot, cơ chế hoạt động của robot), toán học (tính toán khoảng cách, góc quay, né vật cản của robot)…
>>> Tìm hiểu thêm: Sản phẩm STEM tiểu học đơn giản và ứng dụng hiệu quả
Đối với giáo dục tiểu học, vai trò của STEM là gì?
Nhiều người thắc mắc tầm quan trọng của giáo dục STEM ở tiểu học là gì và vì sao nên cho trẻ tiếp xúc sớm với STEM ngay từ khi mới bắt đầu đi học. Một số lợi ích của việc giáo dục STEM ở bậc tiểu học có thể kể đến như:
• Giúp trẻ hình thành năng lực tư duy phản biện từ sớm: Khi giải quyết các vấn đề thực tiễn thông qua hoạt động STEM, trẻ học được cách đặt câu hỏi, phân tích nguyên nhân – kết quả và tự mình tìm ra lời giải cho các vấn đề trong cuộc sống. Đây là nền tảng quan trọng cho tư duy phản biện.
• Kích thích sự sáng tạo, tò mò, ham thích khám phá thế giới: Nhiều người hỏi lợi ích của STEM là gì trong việc giúp trẻ tìm hiểu vạn vật xung quanh. STEM khơi gợi trí tưởng tượng của trẻ thông qua các dự án mang tính mở, không có một đáp án đúng duy nhất. Trẻ được thử, được sai và học được những bài học đáng giá từ chính những thất bại.
• Rèn luyện khả năng làm việc nhóm, giao tiếp và hợp tác: Trong hầu hết các hoạt động STEM, giáo viên hay người hướng dẫn đều yêu cầu học sinh làm việc nhóm để hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Vì yêu cầu làm việc nhóm dày đặc trong các giờ STEM, trẻ sẽ được học cách lắng nghe, hợp tác với các bạn để có thể phối hợp cùng nhau làm việc, phân chia nhiệm vụ để hoàn thành dự án một cách tốt nhất.
• Chuẩn bị nền tảng vững vàng cho sự nghiệp tương lai: Có nhiều phụ huynh thắc mắc những nền tảng sự nghiệp của STEM là gì, có thể giúp gì được cho trẻ sau này. Theo nhiều phân tích số liệu về thị trường lao động hiện nay, phần lớn các công việc trong tương lai sẽ liên quan đến lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Học STEM sớm giúp trẻ có định hướng nghề nghiệp rõ ràng hơn khi lớn lên.
>>> Tìm hiểu thêm: 10 bài hát tiếng Anh cho học sinh tiểu học dễ nhớ, vui nhộn
Ứng dụng của tiếng Anh trong giáo dục STEM là gì?
Một trong những lợi thế nổi bật của giáo dục STEM hiện đại là khả năng tích hợp với các môn học khác, đặc biệt là tiếng Anh. Khi học STEM bằng tiếng Anh, học sinh không chỉ tiếp cận kiến thức chuyên môn mà còn được mở rộng vốn từ vựng, cải thiện kỹ năng giao tiếp và tư duy ngôn ngữ.
Ví dụ, trong một dự án lập trình robot đơn giản, học sinh có thể làm quen với các thuật ngữ như:
• Code: mã lệnh
• Command: lệnh
• Sensor: cảm biến
• Direction: hướng đi
• Measure: đo lường
• Structure: cấu trúc
Việc học các thuật ngữ tiếng Anh liên quan đến những dự STEM thực tiễn giúp trẻ ghi nhớ sâu và sử dụng một cách tự nhiên hơn, thay vì học từ vựng một cách rời rạc.
Các trung tâm Anh ngữ uy tín như ILA đã áp dụng mô hình này trong chương trình học, giúp học sinh học, hiểu về khái niệm và các dự án STEM là gì thông qua tiếng Anh. Đây là cách tiếp cận rất phù hợp trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, nơi mà năng lực sử dụng ngoại ngữ và tư duy khoa học đều cần thiết như nhau.
Thông qua nội dung bài viết này, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ khái niệm STEM là gì và tầm quan trọng của giáo dục STEM ở bậc tiểu học. STEM không phải là một khái niệm xa lạ, mà là cách học gần gũi, thiết thực và giàu cảm hứng. Việc đưa giáo dục STEM vào bậc tiểu học không chỉ giúp trẻ tiếp cận sớm với tư duy khoa học, công nghệ và kỹ thuật mà còn góp phần phát triển toàn diện các kỹ năng mềm quan trọng cho tương lai.
>>> Tìm hiểu thêm: Lộ trình học tiếng Anh cho trẻ từ mầm non tới tiểu học
