Giai đoạn bắt đầu dạy bé học tiếng Anh luôn nhận được sự quan tâm, chú ý đặc biệt của các bậc phụ huynh. Đây là giai đoạn tiền đề để con có nền tảng kiến thức vững chắc nhằm bứt phá trong tương lai. Tuy nhiên, cũng vì là giai đoạn đầu nên nhiều ba mẹ chưa có kinh nghiệm dạy tiếng Anh cho trẻ em. Điều này có thể dẫn đến những hệ lụy đáng tiếc như con bị mất căn bản.
Để ba mẹ không phải loay hoay tìm cách học tiếng Anh cho trẻ mới bắt đầu, ILA sẽ mách bạn những phương pháp dạy con tiếng Anh ngay tại nhà dưới đây!
Tóm tắt nội dung chính:
Các cách dạy bé học tiếng Anh hiệu quả mà cha mẹ có thể áp dụng tại nhà bao gồm:
- Dạy từ vựng qua hình ảnh và flashcard
- Luyện phát âm chuẩn bằng IPA và ghi âm
- Đưa tiếng Anh vào giao tiếp hàng ngày
- Dạy đọc theo phương pháp phonics
- Luyện viết từ đơn và câu ngắn
- Học qua trò chơi, truyện tranh và bài hát/video
Lưu ý khi dạy con tại nhà: Học đều đặn mỗi ngày, không ép buộc bé, luôn khích lệ và điều chỉnh phương pháp linh hoạt để bé tiếp thu tự nhiên.
1. Các cách dạy bé học tiếng Anh đơn giản, hiệu quả phụ huynh có thể áp dụng tại nhà
Ba mẹ có thể tạo môi trường học tiếng Anh tự nhiên ngay trong sinh hoạt hằng ngày của con. Dưới đây là những cách đơn giản giúp bé tiếp thu từ vựng và giao tiếp hiệu quả hơn.
1.1. Sử dụng hình ảnh và flashcard để dạy từ vựng tiếng Anh
Từ vựng là nền tảng giúp bé hiểu và diễn đạt bằng tiếng Anh. Trẻ học nhanh thông qua hình ảnh trực quan và lặp lại từ trong ngữ cảnh quen thuộc.
- Bắt đầu với từ vựng theo chủ đề (cơ thể, đồ vật hàng ngày): Bạn chọn các chủ đề gần gũi như cơ thể (head, eyes, nose), đồ vật (table, chair, book) hoặc món ăn (apple, rice, milk) để bé dễ nhận biết và ghi nhớ.
- Dán nhãn tiếng Anh lên đồ vật trong nhà: Bạn ghi tên tiếng Anh lên các vật dụng quen thuộc như “door”, “window”, “mirror” để bé nhìn thấy thường xuyên và nhớ lâu hơn.
- Sử dụng flashcard với hình ảnh sinh động: Bạn dùng thẻ học có hình minh họa rõ ràng, màu sắc tươi sáng. Con có thể học qua các trò chơi đoán từ, ghép hình để tăng hứng thú.
1.2. Sử dụng bảng IPA và ghi âm để dạy phát âm
Phát âm chuẩn là nền tảng giúp bé nghe, nói, đọc, viết chính xác hơn. Từ 3 đến 8 tuổi là giai đoạn vàng để hình thành phản xạ phát âm tự nhiên như người bản xứ. Việc luyện đúng ngay từ đầu giúp bé nói rõ và tránh lỗi khó sửa sau này. Dưới đây là gợi ý quy trình luyện phát âm cho bé:
- Giới thiệu bảng IPA phù hợp lứa tuổi: Ba mẹ chọn bảng IPA đơn giản, có hình minh họa vị trí lưỡi và môi để bé dễ quan sát. Ngoài ra, bạn có thể mở các bài hát ABC phonics để bé vừa nghe vừa học âm một cách vui vẻ.
- Cho bé nghe giọng bản xứ nhiều: Ba mẹ nên cho bé nghe truyện audio, xem video hoặc bài hát tiếng Anh của giáo viên bản ngữ mỗi ngày. Việc tiếp xúc thường xuyên giúp con cảm nhận âm chuẩn và phản xạ tiếng Anh nhạy hơn.
- Ghi âm và sửa lỗi cho bé: Bạn ghi âm lại giọng bé khi đọc hoặc nói tiếng Anh. Sau đó, bạn cùng con nghe lại, so sánh với mẫu chuẩn và điều chỉnh cách phát âm từng từ.
-
Học bảng IPA giúp con có nền tảng phát âm đúng ngay từ đầu.
1.3. Đưa tiếng Anh vào giao tiếp hàng ngày của bé
Nhiều bé hiểu tiếng Anh nhưng ngại nói vì sợ sai hoặc thiếu từ. Việc tạo môi trường thân thiện, không áp lực giúp con thoải mái thực hành và dần tự tin khi giao tiếp. Dưới đây là lộ trình ba mẹ có thể áp dụng để rèn cho con thói quen nói tiếng Anh mỗi ngày.
- Giao tiếp hàng ngày với câu đơn giản: Ba mẹ bắt đầu ngày mới với những câu ngắn như “Good morning, sweetie!”, “What do you want for breakfast?” hoặc “How was your day?”. Việc lặp lại các mẫu câu quen thuộc giúp bé phản xạ tự nhiên hơn.
- Bắt đầu câu ngắn rồi nâng dần độ phức tạp: Bạn khởi đầu với từ đơn như “Water”, sau đó mở rộng thành “I want water” rồi “Can I have some water, please?”. Cách mở rộng dần như vậy giúp bé hiểu mối liên kết giữa các từ và biết cách diễn đạt ý trọn vẹn hơn.
- Tạo cơ hội giao lưu với người bản ngữ: Ba mẹ có thể đăng ký cho bé tham gia câu lạc bộ tiếng Anh hoặc học trực tuyến với giáo viên nước ngoài. Sự tương tác thực tế giúp bé mạnh dạn nói và rèn khả năng phản xạ nhanh.
1.4. Dùng phương pháp Phonics dạy đọc tiếng Anh
Phonics là phương pháp dạy trẻ đọc bằng cách nhận biết và ghép các âm của chữ cái, thay vì học thuộc tên từng chữ. Theo nghiên cứu của Oxford University Press (2020), trẻ học Phonics sớm có khả năng đọc nhanh và phát âm chuẩn hơn. Ba mẹ có thể áp dụng phương pháp Phonics theo các bước:
- Bắt đầu với 26 âm cơ bản của bảng chữ cái: Ba mẹ dạy bé phát âm từng chữ cái theo âm, không đọc tên chữ. Ví dụ, chữ “a” phát âm /æ/ như trong từ apple. Cách này giúp bé hiểu mối liên hệ giữa âm và chữ viết ngay từ đầu.
- Học cách ghép âm thành từ (blending): Bạn hướng dẫn bé ghép các âm riêng lẻ thành một từ hoàn chỉnh. Ví dụ: c–a–t = cat. Từ đó, bé nắm được nguyên tắc phát âm và tự đọc từ mới mà không cần đoán.
- Đọc sách phân cấp độ (graded readers): Ba mẹ chọn sách phù hợp với trình độ hiện tại của con. Giai đoạn đầu, bé có thể dùng sách chỉ gồm các từ dạng CVC (consonant–vowel–consonant) như cat, dog, sun để làm quen. Khi bé đọc trôi chảy, con chuyển sang cấp độ cao hơn với câu dài và nhiều từ mới hơn.
| Lưu ý:
Cách học tiếng Anh cho trẻ mới bắt đầu không quá khó. Tuy nhiên, nếu ba mẹ không phát âm chuẩn tiếng Anh, hãy hạn chế tương tác bằng ngôn ngữ này với con. Thay vào đó, ba mẹ có thể chọn cho con trung tâm Anh ngữ uy tín để con được thầy cô có chuyên môn hướng dẫn, giúp con nói tiếng Anh chuẩn bản xứ. Còn nếu vẫn muốn được giao tiếp với con bằng tiếng Anh, ba mẹ nên tham gia một khóa luyện phát âm để nâng cao khả năng nói chuẩn của mình. |
1.5. Học viết từ ngắn và bắt đầu ghép câu đơn
Kỹ năng viết giúp trẻ ghi nhớ từ vựng và rèn tư duy diễn đạt bằng tiếng Anh. Đây là kỹ năng phát triển chậm hơn nghe và nói, vì cần sự phối hợp giữa vận động tinh và ngôn ngữ. Khi được luyện viết sớm, bé sẽ củng cố kiến thức và hình thành thói quen diễn đạt ý bằng câu chữ. Dưới đây là các bước dạy bé viết tiếng Anh hiệu quả:
- Luyện vận động tinh với tracing activities: Ba mẹ có thể cho con tập tô chữ cái, nối nét chấm hoặc vẽ đường cong để làm quen với hình dạng chữ. Hoạt động này giúp tay con linh hoạt và viết chữ dễ hơn.
- Bắt đầu với từ đơn quen thuộc: Bạn dạy con viết những từ gần gũi như tên của mình, tên ba mẹ, hoặc các từ đơn giản như cat, dog, book. Việc lặp lại các từ quen thuộc giúp con quen mặt chữ và hạn chế sai chính tả.
- Viết nhật ký đơn giản: Ba mẹ có thể khuyến khích con viết 1 – 2 câu ngắn về ngày hôm nay, ví dụ “Today is sunny” hoặc “I play with my friend”. Qua đó, con học cách diễn đạt suy nghĩ bằng tiếng Anh và thấy viết tiếng Anh thú vị và gần gũi.
1.6. Dạy bé học tiếng Anh qua chơi
Trò chơi giúp bé tiếp cận tiếng Anh một cách tự nhiên và vui vẻ. Khi tham gia hoạt động, con không còn cảm giác “đang học” mà tập trung vào trải nghiệm. Nhờ vậy, con ghi nhớ từ vựng và mẫu câu nhanh hơn. Các trò như treasure hunt (tìm đồ vật), matching cards (ghép thẻ từ vựng) hay role-play (đóng vai) giúp trẻ vừa rèn ngôn ngữ vừa phát triển kỹ năng giao tiếp và hợp tác.
1.7. Phương pháp dạy tiếng Anh qua truyện và sách tranh
Trẻ nhỏ thích được xem hình ảnh minh họa nhiều màu sắc trong những quyển truyện dành cho thiếu nhi. Vì thế, ba mẹ hãy tìm mua cho con những cuốn truyện tiếng Anh theo lứa tuổi, để con luyện đọc mỗi ngày.
Ngoài ra, việc đọc truyện tiếng Anh cho con nghe trước khi đi ngủ cũng rất hữu ích. Việc này giúp trẻ cải thiện vốn từ vựng và giúp bé hiểu rõ hơn về ngôn ngữ tiếng Anh.
1.8. Phương pháp học qua bài hát và video hoạt hình
Học tiếng Anh qua bài hát và video hoạt hình là cách học sinh động và dễ tiếp thu với trẻ nhỏ. Âm nhạc, nhịp điệu và hình ảnh sinh động kích thích trí nhớ, giúp bé ghi nhớ từ và phát âm chuẩn hơn. Ba mẹ có thể chọn các bài hát chủ đề như colors, numbers, family, animals hoặc phim hoạt hình ngắn như Peppa Pig, Super Simple Songs, Coco Melon để con vừa học vừa giải trí.
2. Gợi ý những tài liệu dạy bé học tiếng Anh hiệu quả (đặc biệt với trẻ mới bắt đầu)
Khi mới làm quen với tiếng Anh, bé cần những nguồn học đơn giản, dễ hiểu và gần gũi. Dưới đây là các website, kênh YouTube và sách nói mà ba mẹ có thể dùng để học cùng con mỗi ngày.
2.1. Website dạy tiếng Anh miễn phí
Các trang web này có hình ảnh sinh động, nội dung ngắn gọn và phù hợp với trẻ mới bắt đầu.
- Starfall: Dạy bảng chữ cái, từ vựng và cách phát âm qua trò chơi và truyện ngắn.
- British Council Kids: Có bài hát, trò chơi và hoạt động luyện nghe cho trẻ em.
- ABCya: Học đánh vần và từ vựng qua trò chơi giáo dục nhiều cấp độ.
- PBS Kids: Cung cấp video hoạt hình và trò chơi bằng tiếng Anh cho trẻ mầm non và tiểu học.
- Oxford Owl: Sách đọc miễn phí theo cấp độ và hướng dẫn phát âm dễ hiểu.
2.2. Video dạy tiếng Anh hiệu quả trên YouTube
Các kênh YouTube dưới đây có phát âm chuẩn, hình ảnh bắt mắt và nội dung gần gũi với cuộc sống hằng ngày của bé.
- Pinkfong! Kids’ Songs & Stories: Dạy từ theo chủ đề như màu sắc, động vật, số đếm bằng nhạc vui.
- Finny The Shark: Hoạt hình âm nhạc vui nhộn, dạy từ vựng và phát âm qua các nhân vật dưới biển.
- Little Baby Bum: Luyện nghe và nói qua các bài hát thiếu nhi quen thuộc.
- English Singsing: Kênh học tiếng Anh có hình ảnh minh họa rõ, phát âm chuẩn, phù hợp cho trẻ mới bắt đầu.
2.3. Sách nói dạy bé học tiếng Anh tại nhà
Sách nói giúp bé luyện nghe và phát âm tự nhiên trong lúc chơi hoặc trước khi đi ngủ.
- My First English Words: Giới thiệu 100 từ đầu tiên kèm âm thanh minh họa.
- Oxford Read and Imagine: Kết hợp đọc và nghe truyện ngắn đơn giản cho trẻ nhỏ.
- Peppa Pig: Bedtime Stories Collection: Giọng đọc chậm, rõ, nội dung gần gũi với cuộc sống hằng ngày.
- Spot Loves English: Truyện ngắn cho trẻ mầm non, dùng từ vựng cơ bản và dễ hiểu.
- Usborne Listen and Learn English Words: Có hình minh họa, phần nghe và phát âm tương tác cho trẻ nhỏ.
3. Lưu ý quan trọng khi dạy bé học tiếng Anh tại nhà
Để dạy bé học tiếng Anh hiệu quả, ba mẹ cần tạo cho con môi trường thoải mái và duy trì thói quen học đều đặn. Một vài lưu ý dưới đây sẽ giúp quá trình học của bé vui vẻ và dễ tiếp thu hơn.
- Cố gắng xây dựng thói quen học tiếng Anh đều đặn mỗi ngày: Học ngôn ngữ cần sự kiên trì và lặp lại thường xuyên. Ba mẹ nên dành 15 – 30 phút mỗi ngày cho tiếng Anh, có thể chia thành nhiều phần ngắn trong ngày. Điều quan trọng là tạo thói quen cố định, sự đều đặn giúp bé hình thành phản xạ học tập tự nhiên.
- Không ép buộc – Tạo hứng thú học tập cho bé: Với trẻ nhỏ, ba mẹ không nên ép buộc con học quá nhiều. Điều này sẽ khiến con kiệt sức, không còn sự hứng thú với tiếng Anh. Thay vì ép con học nghiêm chỉnh, ba mẹ có thể tạo không khí vui vẻ bằng cách dành thời gian cùng con chơi đồ chơi, xem phim hoạt hình bằng tiếng Anh.
- Luôn khuyến khích và khen ngợi tiến bộ của bé: Trẻ nhỏ luôn mong đợi và rất vui khi nhận được lời khen ngợi của ba mẹ. Vì thế, hãy cho con thấy được rằng bé đang tiến bộ, bé làm rất tốt bằng những lời khen của mình. Ngoài ra, bạn hãy sử dụng câu nói khích lệ như “Con có thể làm tốt hơn mà”, “Con thử cố thêm chút nữa xem”…
- Kiên nhẫn và điều chỉnh phương pháp phù hợp với bé: Để đồng hành cùng con, ba mẹ cần thật kiên nhẫn. Đừng vì vài lần bé nói sai mà nghĩ con không có năng khiếu rồi từ bỏ. Ba mẹ cũng đừng vì thế mà la mắng bé. Hãy luôn ở bên cạnh chỉ dạy, tìm kiếm phương pháp con thích nhất để cùng con chinh phục tiếng Anh nhé.
Dạy bé học tiếng Anh không chỉ cần phương pháp đúng mà còn đòi hỏi sự kiên nhẫn và thấu hiểu. Ba mẹ nên chú ý đến cảm xúc, thói quen và tốc độ tiếp thu của con để việc học nhẹ nhàng và mang lại kết quả tốt. Khi được đồng hành trong môi trường tích cực và phù hợp, bé sẽ dần yêu thích tiếng Anh và tiến bộ mỗi ngày.
