Khi theo học các chương trình quốc tế hay du học nước ngoài, nhiều học sinh – sinh viên Việt Nam còn rất mơ hồ với khái niệm literature review là gì cũng như cách viết dạng bài này, bởi chương trình đào tạo tại Việt Nam hầu như không xuất hiện. Để tránh việc bị bỡ ngỡ trong khi học và giúp bạn nâng cao trình đọc hiểu, nghiên cứu khoa học bằng tiếng Anh, ILA sẽ giới thiệu cho bạn “tất tần tật” nội dung liên quan đến literature review cũng như cách viết literature review mẫu dễ hiểu và chuẩn nhất!
Tìm hiểu literature review là gì?
Trước khi tập viết được phần literature review chuẩn, bạn cần hiểu được khái niệm literature review là gì. Trong các luận văn, đồ án, các bài nghiên cứu hay báo cáo khoa học bằng tiếng Anh, literature review được hiểu là phần nội dung tổng hợp, đánh giá, phân tích về các nghiên cứu trước đó của một vấn đề được nhắc đến trong bài.
>>> Tìm hiểu thêm: 5 “bí kíp” giới thiệu bản thân bằng tiếng Anh khi phỏng vấn
Nội dung này góp phần cung cấp cái nhìn tổng quan cho người đọc về kiến thức có trong chủ đề đó, giúp người đọc dễ dàng hình dung được những lý thuyết có liên quan đến luận án, bài nghiên cứu bằng tiếng Anh của bạn, nắm được các mặt hạn chế của những nội dung nghiên cứu trước đó cũng như các phương pháp tiến hành khảo sát, nghiên cứu.
Sau khi tìm hiểu khái niệm literature là gì, hãy cùng đến với ý nghĩa, tầm quan trọng của phần literature review trong bài nghiên cứu của bạn:
• Cung cấp cho người đọc những kiến thức nền tảng, cơ bản và bao quát về chủ đề nghiên cứu được nhắc đến trong nội dung bài viết.
• Giúp hạn chế việc đạo văn, sao chép các công trình nghiên cứu khác từ việc làm rõ các lịch sử nghiên cứu trước đó của đề tài nghiên cứu.
• Giúp nhìn ra được những mặt hạn chế, những điểm cần cải tiến và chỉnh sửa từ những nghiên cứu trước đó để góp phần thúc đẩy nghiên cứu sau được tốt hơn.
• Giúp người đọc và chính bạn hiểu rõ các phương pháp nghiên cứu được sử dụng từ những công trình trước, từ đó khai thác được phương pháp nghiên cứu hiệu quả cho công trình của mình.
• Làm cho bài viết có thêm các cơ sở khoa học chứng minh, đưa ra được nhiều bằng chứng thuyết phục để làm nền tảng cho các suy luận có trong công trình của bạn.
>>> Tìm hiểu thêm: Chứng chỉ KET, hướng dẫn chi tiết cho nền tảng vững chắc
Phân loại các nhóm literature review
Sau khi hiểu được khái niệm literature review là gì, hãy cùng khám phá 5 nhóm literature review mẫu phổ biến nhất mà các công trình nghiên cứu khoa học, các bài luận văn, đồ án… thường hay sử dụng nhất:
1. Argumentative review – Literature review là gì?
Argumentative review (đánh giá tranh luận) là một loại literature review phổ biến trong các công trình nghiên cứu khoa học. Đây là dạng nội dung đánh giá lại các tranh luận, nhằm mục đích nêu rõ quan điểm ủng hộ hay bác bỏ, phản biện một lập luận, một giả thuyết nào đó của các nghiên cứu trước.
Argumentative Review thường dùng để giúp người đọc hiểu rõ phạm vi của một chủ đề cụ thể được nhắc đến trong nghiên cứu.
2. Integrative Review – Literature review là gì?
Integrative review (đánh giá tích hợp) là một dạng literature review thường được sử dụng để tiếp cận với các vấn đề nghiên cứu một cách toàn diện. Người làm nghiên cứu sẽ tiến hành điều tra, tổng hợp, đánh giá và phê bình các nguồn tài liệu, nghiên cứu trước để tạo ra một khuôn khổ nhất định bao quát cho chủ đề đó.
Dạng review này có ưu điểm nổi bật ở sự kỷ luật, rõ ràng và tính quy mô. Chính vì thế, integrative review thường được những nhà nghiên cứu khoa học sử dụng trong một số chủ đề nghiên cứu thuộc đề tài khoa học xã hội.
>>> Tìm hiểu thêm: Top 6 app nói chuyện với người nước ngoài miễn phí tốt nhất
3. Historical review – Literature review là gì?
Historical review (đánh giá lịch sử) là dạng review các nghiên cứu khoa học từ trước đến nay của một chủ đề nào đó trong dòng chảy lịch sử. Dạng nội dung này thường đào sâu vào việc điều tra, phân tích các nghiên cứu theo dòng thời gian tuyến tính, khai thác từ lần đầu tiên khám phá, phát hiện ra vấn đề cho đến những hiện tượng xuất hiện và sự phát triển, lớn lên của vấn đề đó.
Ưu điểm của loại literature review này là có thể khám phá những nghiên cứu trước kia của vấn đề trong dòng chảy thời gian, từ đó đúc rút ra được những bài học kinh nghiệm để có thể làm tốt hơn việc nghiên cứu vấn đề này trong hiện tại và tương lai.
4. Methodological review – Literature review là gì?
Methodological review (đánh giá phương pháp) là dạng literature review tập trung vào việc phân tích, đánh giá về phương pháp nghiên cứu vấn đề trong các công trình nghiên cứu, các bài báo khoa học hay những luận án trước đây. Từ phương pháp này, người đọc có thể nhận biết được ưu và nhược điểm của từng phương pháp nghiên cứu cho vấn đề, ví dụ như phương pháp luận, phương pháp quan sát, phương pháp thực nghiệm…
>>> Tìm hiểu thêm: Trọn bộ từ vựng về trường học bằng tiếng Anh bạn nên biết
5. Theoretical Review – Literature review là gì?
Theoretical review (đánh giá lý thuyết) là loại literature review hướng đến việc khảo sát, kiểm tra, sàng lọc lại các lý thuyết đã được thu thập về những khái niệm, đặc điểm, kết quả… có liên quan đến vấn đề được nghiên cứu. Đây là dạng review được sử dụng như một cách thức để làm rõ ràng, tường minh các thông tin, lý thuyết xung quanh vấn đề mà bạn đang nghiên cứu, từ đó đưa ra được những giả định, giả thuyết mới cho vấn đề cần được tiếp tục kiểm tra, nghiên cứu thêm.
Theoretical review thường được áp dụng trong trường hợp cần đưa ra những thiếu sót, bất cập của các lý thuyết trước đó hoặc các lý thuyết liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Nó cũng được dùng trong trường hợp cần công bố rằng các nền tảng lý thuyết hiện có chưa đủ để giải thích, chứng minh cho chủ đề nghiên cứu mà bạn đang thực hiện.
>>> Tìm hiểu thêm: Bằng B1 tiếng Anh là gì? Cùng bạn tiếp bước trên bậc thang CEFR
Hướng dẫn cách viết literature review hoàn chỉnh
Sau khi đã tìm hiểu khái niệm literature review là gì cũng như cách phân loại các nhóm literature review, hãy cùng tìm hiểu cách viết literature review chuẩn được áp dụng trong các công trình nghiên cứu khoa học, các luận văn, bài báo khoa học… uy tín nhé.
1. Thu thập, tìm kiếm tài liệu uy tín
Bước đầu tiên khi muốn hiểu literature review là gì cũng như viết literature review như thế nào cho công trình nghiên cứu của mình đó chính là việc xác định rõ đề tài nghiên cứu và bắt đầu thu thập phần thông tin, các tài liệu liên quan và các cơ sở thông tin liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
Hãy tiến hành thu thập, tìm kiếm các tài liệu bằng cách sử dụng các từ khóa và trích dẫn có liên quan đến chủ đề nghiên cứu. Các tài liệu đó có thể nằm ở một số bài báo/tạp chí khoa học đã được xuất bản, các công trình nghiên cứu khoa học đã được công bố trước đó, các bài nghiên cứu, luận văn…
Bạn cũng có thể tham khảo một số nguồn cơ sở dữ liệu uy tín dưới đây để có thể giúp ích cho công cuộc tìm kiếm tài liệu của mình:
• Các tài liệu tham khảo, các luận văn tại các thư viện, thư viện số ở trường đại học – cao đẳng.
• Google Scholar: trang web của Google giúp bạn tìm kiếm các tài liệu học thuật ở nhiều lĩnh vực chỉ với một lần click chuột.
• JSTOR: thư viện điện tử và là cơ sở dữ liệu lưu trữ nhiều tạp chí khoa học, nhiều công trình nghiên cứu chất lượng cao.
• WorldCat: là một cơ sở dữ liệu mục lục có tính liên hợp toàn cầu, với hơn 380 triệu thư mục được lưu trữ tại nền tảng giúp bạn tra cứu dễ dàng các tài liệu, nội dung cần nghiên cứu.
• EBSCO: giải pháp tìm kiếm tập trung được kết nối với rất nhiều nguồn tài nguyên chất lượng, từ tài liệu in ấn, cơ sở dữ liệu điện tử đến các tài nguyên học liệu mở…
• MEDLINE: đây là cơ sở dữ liệu uy tín, thiên về các chủ đề nghiên cứu y sinh học, khoa học sự sống.
• Project Muse: nền tảng cung cấp nhiều nội dung học thuật miễn phí, lưu trữ hàng ngàn ebook chất lượng và các tạp chí, bài báo khoa học nổi tiếng…
>>> Tìm hiểu thêm: 5 cách kết thúc bài thuyết trình bằng tiếng Anh hay và ấn tượng
2. Đánh giá, xem xét và chọn lọc nguồn phù hợp
Trong bước này, để độc giả tiếp cận và hiểu rõ được literature review là gì cũng như viết được một literature review chất lượng, bạn cần lưu ý kiểm tra, đánh giá và xem xét nguồn để đưa vào phần nội dung.
Sở dĩ có bước này là bởi với nguồn tài liệu vô hạn trên các nền tảng, người đọc không thể nào đọc và tìm hiểu tất cả mọi tài liệu, mọi nghiên cứu từ trước đến nay của một chủ đề nào đó được. Chính vì thế, hãy cân nhắc và xác định rõ công trình nghiên cứu của bạn cần gì, các tài liệu phù hợp để làm nên literature review là gì bằng cách trả lời được những câu hỏi sau:
• Những nghiên cứu, tài liệu mà bạn tìm kiếm được đang trả lời cho câu hỏi gì?
• Các lý thuyết, phương pháp và mô hình được đưa ra trong tài liệu, nghiên cứu là gì? Có phù hợp với công trình nghiên cứu của bạn hay không?
• Kết luận cuối cùng của nghiên cứu, tài liệu đó là gì?
• Nghiên cứu này có liên quan, kết nối gì với các nghiên cứu khác trong lĩnh vực? Liệu những kết luận, giải pháp trong nghiên cứu này có giúp bổ sung, xác nhận hoặc thách thức, phản biện lại những kiến thức đã có?
• Những điểm mạnh, điểm yếu và lỗ hổng trong nghiên cứu đó là gì?
Sau khi trả lời hết được những câu hỏi trên, bạn sẽ biết được những nguồn tài liệu phù hợp để bỏ vào trong phần literature review là gì và tiến hành bước tiếp theo.
3. Xác định chủ đề của literature review
Để xác định đúng chủ đề của literature review là gì, bạn cần làm rõ được sự liên kết, tính liên quan giữa các nguồn mà mình đã chọn lọc được ở bước 2. Ở đây, bạn cần xác định chủ đề dựa trên các hướng đi như sau:
• Chủ đề chính: Các khái niệm, câu hỏi nào thường được lặp lại trong những nghiên cứu đó?
• Xu hướng: Xu hướng tiếp cận chủ đề của nghiên cứu/tài liệu này liệu có trở nên phổ biến hơn hay kém phổ biến hơn theo dòng chảy thời gian?
• Mâu thuẫn, tranh biện, lỗ hổng: Các luận điểm từ những nghiên cứu trên có điểm nào mâu thuẫn, không thống nhất với nhau?
• Tài liệu quan trọng: Nội dung của tài liệu nào mang tính chất định hướng, bước ngoặt và có thể làm thay đổi quan điểm, cục diện của các nghiên cứu trong lĩnh vực này?
• Điểm cần khắc phục: Các điểm thiếu sót, những mặt hạn chế có trong những nghiên cứu, tài liệu đó là gì?
Nếu làm xong bước này, bạn đã có thể hình dung được một cấu trúc dàn ý bao quát cho literature review của mình cũng như đúc kết được hướng đi, chủ đề chính cho toàn bộ bài viết, tìm ra được ý nghĩa của nghiên cứu mà mình đang thực hiện trong toàn bộ lĩnh vực mà bạn đang khám phá.
>>> Tìm hiểu thêm: Bằng tiếng Anh nào có giá trị vĩnh viễn? So sánh để lựa chọn đúng
4. Xây dựng cấu trúc bài literature review
Cùng tham khảo qua 4 cấu trúc dưới đây để xác định được cấu trúc phù hợp nhất cho bài literature review là gì nhé!
a. Cấu trúc theo thời gian
Đây là cấu trúc viết bài literature review theo hướng liệt kê, tóm tắt các nghiên cứu trước đó theo trật tự thời gian tuyến tính, từ trước đến sau. Đây là một trong những cấu trúc cơ bản được nhiều người áp dụng khi bắt đầu viết bài, nhằm phân tích hiệu quả các mô hình nghiên cứu trước đó, chỉ ra được bước ngoặt và những cuộc tranh luận nổi bật đã góp phần định hình hướng đi của xã hội cho lĩnh vực nghiên cứu này.
b. Cấu trúc theo chủ đề
Trong quá trình tìm hiểu và chọn lọc các nghiên cứu trước đó cho công trình mà bạn viết, nếu bạn thấy được có một vài chủ đề nào đó được lặp đi lặp lại thường xuyên thì có thể rút ra để làm “keyword” (chìa khóa) cho literature review của bạn.
Với hướng đi này, bạn có thể sắp xếp, hệ thống bài nghiên cứu của mình theo các tiểu mục cụ thể để phân tích những phương diện, khía cạnh khác nhau của chủ đề đó. Đây là cách khiến cho literature review của bạn trở nên nổi bật, mới lạ và ấn tượng hơn.
c. Cấu trúc theo phương pháp luận
Đây là cấu trúc cũng khá thú vị nhưng nhiều bạn vẫn chưa biết cách viết cấu trúc phương pháp luận trong bài literature review là gì. Với cấu trúc này, bạn hoàn toàn có thể đưa ra sự so sánh về phương pháp, kết quả, kết luận từ những cách thức nghiên cứu, tiếp cận khác nhau của chủ đề mà bạn đang tìm hiểu. Các cặp so sánh trong cấu trúc này được gợi ý là:
• Nghiên cứu giữa định lượng và định tính.
• Nghiên cứu mang tính lịch sử, văn hóa hay xã hội học.
• Nghiên cứu giữa thực nghiệm và lý thuyết.
d. Cấu trúc theo lý thuyết
Đây là cấu trúc mà bạn có thể thảo luận sâu hơn về những lý thuyết, mô hình và các định nghĩa hiện có về khái niệm chính trong công trình nghiên cứu của bạn. Thậm chí bạn cũng có thể tranh luận về các lỗ hổng, những điểm mâu thuẫn có trong những nghiên cứu trước đó để tạo ra được một bộ khung nghiên cứu riêng của chính mình.
>>> Tìm hiểu thêm: Bằng tiếng Anh A2 là gì và có cần thiết để lấy không?
Trên đây là toàn bộ những lý thuyết bao quát nhất về literature review, bao gồm khái niệm literature review là gì, các dạng literature review phổ biến cũng như cách để viết được một bài literature review hoàn chỉnh cho công trình nghiên cứu khoa học của bạn. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn có thể có thêm nhiều kiến thức thú vị về nghiên cứu khoa học cũng như cách tìm hiểu các nguồn tài liệu tiếng Anh hữu ích. Hẹn gặp lại bạn trong những bài viết mới nhất của ILA!
