Ba mẹ có muốn con sau này lớn lên sẽ trở thành một người tử tế trong xã hội? Bên cạnh những kỹ năng giao tiếp cơ bản, ba mẹ cũng đừng quên dạy trẻ về lòng trắc ẩn là gì nhé!
Lòng trắc ẩn là gì?
Lòng trắc ẩn tiếng Anh là compassion, bắt nguồn từ tiếng Latin nghĩa là “to suffer together”. Lòng trắc ẩn chỉ khả năng cảm nhận được nỗi đau của người khác và muốn xoa dịu nỗi đau ấy cùng họ.
Lòng trắc ẩn cũng có nét tương tự như sự cảm thông nhưng có khác biệt đôi chút. Sự đồng cảm thiên về khả năng nhìn nhận quan điểm của người khác và cảm nhận cảm xúc của họ. Trong khi đó, lòng trắc ẩn là cảm giác đồng cảm đó đi kèm với mong muốn được giúp đỡ.
Dấu hiệu lòng trắc ẩn trong cuộc sống
Những dấu hiệu của lòng trắc ẩn thường được thể hiện qua:
• Cảm giác có nhiều điểm chung với người khác
• Thấu hiểu những gì người khác đang trải qua
• Quan tâm đến cảm xúc, suy nghĩ và trải nghiệm của người khác
• Muốn giúp đỡ khi thấy người khác đang phải chịu đựng
• Cảm thấy biết ơn khi người khác bày tỏ lòng trắc ẩn với mình
• Quản lý được hành động của mình theo cảm xúc của mình và của người khác
Tại sao nên dạy trẻ về lòng trắc ẩn?
Hầu hết các phụ huynh đều quan tâm đến việc dạy con học tập kiến thức và kỹ năng như: dạy bé học chữ cái, dạy trẻ đọc, dạy bé viết chữ, dạy trẻ kỹ năng chào hỏi, dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân… Thế nhưng, dường như rất ít ba mẹ nghĩ đến việc dạy con lòng trắc ẩn là gì.
Trong khi đó, lòng trắc ẩn là một phần quan trọng giúp con phát triển trong quá trình học tập ngay từ thời thơ ấu. Bài học về lòng trắc ẩn cũng đồng thời là kỹ năng sống quan trọng theo trẻ suốt cuộc đời.
Thông qua việc dạy con về lòng trắc ẩn, ba mẹ sẽ giúp bé học được cách hiểu bản thân. Đồng thời, bé cũng sẽ có xu hướng giúp đỡ mọi người xung quanh có hoàn cảnh khó khăn.
Dưới đây là 5 lý do cho thấy sự cần thiết của lòng trắc ẩn với trẻ.
1. Lòng trắc ẩn giúp bé hình thành nhiều đức tính tốt
Lòng trắc ẩn chính là gốc rễ của nhiều giá trị đạo đức. Thông qua lòng trắc ẩn, sự tử tế, sự khiêm tốn và lòng can đảm sẽ được tôi rèn. Đây là lý do mà ba mẹ nên chủ động dạy con lòng trắc ẩn trong cuộc sống ngay từ sớm.
Bên cạnh những bài học vỡ lòng về kiến thức, các nguyên tắc về đạo đức sẽ giúp con sống hài hòa hơn với thế giới xung quanh. Bé sẽ có cơ hội rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề để trở nên mạnh mẽ và độc lập hơn.
2. Dạy con lòng trắc ẩn là gì để bé thấu hiểu mọi người
Những giá trị tốt đẹp mà lòng trắc ẩn mang lại sẽ rèn luyện con thành một người biết chấp nhận bản thân và những người xung quanh. Bên cạnh tư duy phản biện, bé cũng cần học cách lắng nghe, đồng cảm và giúp đỡ.
Lòng trắc ẩn cũng cho bé thấy thái độ tiêu cực sẽ gây ra kết quả không tốt. Từ đó, bản thân con sẽ tự điều chỉnh, học cách hiểu người khác và trân trọng sự khác biệt trong quan điểm mỗi người.
3. Lòng trắc ẩn xây dựng nên tình bạn tốt đẹp cho bé
Khi bé thể hiện lòng trắc ẩn với những bạn khác, con sẽ biết mình có thể xây dựng nên một tình bạn tốt đẹp. Khả năng tạo dựng các kết nối xã hội cũng chính là kỹ năng cần thiết cho con ngay từ khi còn nhỏ đến lúc trưởng thành.
4. Dạy con lòng trắc ẩn là gì để giúp bé tránh xa hành vi xấu
Sự thấu hiểu và chấp nhận khác biệt hình thành ở con một góc nhìn rộng mở về mọi người xung quanh. Những bé hiểu được lòng trắc ẩn là gì từ sớm sẽ ít có khuynh hướng trở thành trẻ bướng bỉnh hay người bắt nạt.
Nhận thức đầy đủ về lòng trắc ẩn còn hun đúc cho sự can đảm, khuyến khích con chống lại các hành vi bắt nạt. Đây là lúc bé học cách bảo vệ mình và những người xung quanh khỏi những hành vi xấu.
5. Lòng trắc ẩn là nền tảng để bé hiểu giá trị cuộc sống
Bài học về lòng trắc ẩn là gì cũng là một phần trong bộ kỹ năng sống toàn diện và quá trình phát triển tâm lý trẻ em. Đây là nền tảng giúp bé suy nghĩ sáng tạo, chủ động đưa ra các quyết định truyền cảm hứng cho mình và mọi người.
Nếu ba mẹ dạy trẻ về lòng trắc ẩn ngay từ nhỏ, con sẽ có thời gian dài để thực hành trong suốt quá trình lớn lên. Cứ như vậy, lòng trắc ẩn sẽ dần hoàn thiện cùng với các kỹ năng khác. Từ đó, con sẽ hiểu được giá trị cuộc sống và biết sống có mục đích.
Cách dạy trẻ về lòng trắc ẩn là gì
Những gợi ý dưới đây sẽ giúp ba mẹ dạy bé hiểu lòng trắc ẩn là gì và giá trị của lòng trắc ẩn đem lại.
1. Tin tưởng bé tiếp nhận bài học lòng trắc ẩn là gì
Niềm tin là nền tảng để con tiếp nhận bài học về lòng trắc ẩn. Nếu ba mẹ chỉ trích con khi bé chẳng biết lòng trắc ẩn là gì, mọi thứ sẽ tồi tệ hơn. Ngược lại, khi ba mẹ biết cách động viên và tin tưởng con, bé sẽ có xu hướng đáp ứng lại kỳ vọng ấy của ba mẹ.
2. Làm hình mẫu lòng trắc ẩn là gì cho bé học theo
Những gì ba mẹ nói và làm rất quan trọng vì đó là hình mẫu tốt nhất cho con. Ba mẹ hãy dạy con về lòng trắc ẩn bằng cách thể hiện lòng trắc ẩn trong cuộc sống.
Hãy đặt tình huống khi ba mẹ giúp người hàng xóm lớn tuổi bê một vật nặng. Lúc này, ba mẹ có thể nói: “Bà ấy không bê nổi kiện hàng ấy đâu, ba/mẹ sẽ ra giúp bà.” Khi có một bé khác đến chơi, ba mẹ có thể khích lệ con chia sẻ với bạn: “Một viên kẹo cho con và một viên kẹo cho bạn nhé!”
3. Tôn trọng bé từ những điều nhỏ nhất
Ba mẹ đừng nhăn nhó và quát tháo khi con không thể hiện được như kỳ vọng của mình. Nếu nhận thấy con không đáp ứng tốt với bài học lòng trắc ẩn là gì, ba mẹ nên lắng nghe và tìm hiểu nguyên nhân. Con sẽ cảm nhận được sự tôn trọng từ ba mẹ và nhận ra những điều mình làm chưa đúng.
Khi ba mẹ và con xảy ra xung đột, ba mẹ cũng nên tạo điều kiện để bé nói lên suy nghĩ của mình. Đây là cách để con nhận thấy tư tưởng khác biệt được tôn trọng, thay vì hạ thấp hoặc phớt lờ.
4. Dạy con lòng trắc ẩn là gì thông qua nét mặt
Việc chú ý đến biểu cảm trên khuôn mặt người khác là cần thiết để truyền đạt bài học về lòng trắc ẩn cho con. Đây có thể xem là bước đầu tiên trong việc hiểu và đồng cảm với quan điểm của người khác.
Thông qua việc nhìn nhận và đánh giá, bé sẽ trải qua các bước cần thiết để quyết định hành động của mình. Phương pháp này vừa dạy con biết lòng trắc ẩn là gì, vừa giúp bé học cách ứng xử tinh tế.
5. Phân tích những tình huống bé hành xử chưa đúng
Ba mẹ là người thường xuyên chứng kiến cách con phản ứng với những sự kiện diễn ra xung quanh. Khi thấy con có những nhận định chưa đúng, ba mẹ nên can thiệp nhẹ nhàng để bé biết lối hành xử phù hợp.
Chẳng hạn trường hợp con cười hả hê khi thấy ai đó trượt ngã trên đường. Ba mẹ không nên phớt lờ mà hãy tìm cách khơi gợi lòng trắc ẩn bên trong bé. Lúc này, ba mẹ có thể bảo: “Con nhìn chị ấy tội nghiệp chưa này, chắc chị ấy đau lắm đấy!”.
Cùng lúc đó, ba mẹ hãy khuyến khích con hành động để thực hành lòng trắc ẩn. Ba mẹ có thể động viên con hành động bằng các mẫu câu như:
• “Con có muốn giúp họ không?”
• “Họ cần mình giúp điều gì đây?”
• “Mình cũng nên giúp họ một tay nhỉ?”
• “Chúng ta nên nhanh đến giúp họ thôi!”
6. Dạy con lòng trắc ẩn là gì qua sự đồng cảm
Trẻ con rất dễ bị ảnh hưởng bởi cách hành xử của người lớn. Khi tiếp nhận những điều tiêu cực từ thế giới xung quanh, bé cũng dễ bị tác động tiêu cực. Đây là lúc để ba mẹ giải thích cho con và khơi gợi cảm xúc tích cực bên trong.
Khi thấy ai đó bày tỏ thái độ bực dọc, đừng để con đáp trả bằng thái độ hằn học. Ba mẹ có thể gợi mở con suy nghĩ theo chiều hướng tích cực. Hãy thử đặt con vào tình huống của người khác để có cái nhìn cảm thông: “Họ chắc hẳn đã trải qua một ngày tồi tệ nên mới cáu gắt như vậy!”
7. Để bé tiếp nhận thông tin truyền thông có chọn lọc
Quy tắc nuôi dạy con thời hiện đại không thể bỏ qua cách dạy con chọn lọc thông tin truyền thông. Con sẽ dễ dàng bắt chước những hành động tử tế khi đọc hay xem trên mạng. Bên cạnh đó, bé cũng dễ đi theo số đông để chỉ trích người khác.
Ba mẹ lúc này cần giúp con nhận biết các nội dung phù hợp. Ngoài ra, ba mẹ hãy khuyến khích con noi theo bài học về lòng trắc ẩn trên truyền thông. Bên cạnh đó, ba mẹ cũng phải chỉ ra những quan điểm trái với giá trị của lòng trắc ẩn.
8. Khuyến khích bé tham gia vào hoạt động cộng đồng
Một cách để dạy con lòng trắc ẩn là gì là để bé trải nghiệm các hoạt động cộng đồng. Khi giúp đỡ người gặp khó khăn, con sẽ biết cách sẻ chia và trân trọng những gì mình có. Đây cũng là cách giúp bé bước ra khỏi vùng an toàn để hòa nhập cộng đồng và khám phá thế giới.
Bài học về lòng trắc ẩn là gì không hẳn là dễ dàng, ngay cả với người lớn. Chính vì vậy, ba mẹ cần yêu thương và nhẫn nại để giúp con cảm nhận được những giá trị mà lòng trắc ẩn đem lại. Hãy cùng con học cách yêu thương và thấu hiểu thông qua những điều nhỏ bé trong cuộc sống hằng ngày, ba mẹ nhé!
