Bạn học từ vựng tiếng Anh mỗi ngày nhưng hôm nay học, ngày mai đã quên? Đừng lo, đó là điều hoàn toàn bình thường theo cơ chế hoạt động của não bộ. Điều quan trọng là bạn cần một phương pháp học giúp “đánh bại” sự lãng quên. Spaced repetition (lặp lại ngắt quãng) chính là chìa khóa giúp bạn làm được điều đó. Trong bài viết này, hãy cùng khám phá phương pháp spaced repetition là gì, vì sao nó lại hiệu quả vượt trội và cách bạn có thể áp dụng để nhớ từ vựng tiếng Anh cực lâu.
Spaced repetition là gì?
Phần này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm “spaced repetition là gì” một cách đơn giản và dễ nhớ, kể cả khi bạn chưa từng nghe đến phương pháp này trước đây.
Spaced repetition, hay còn gọi là phương pháp lặp lại ngắt quãng, là kỹ thuật học tập dựa trên việc ôn lại kiến thức vào những thời điểm “vàng” trước khi bạn quên nó. Thay vì nhồi nhét một lần và nhanh chóng quên, bạn sẽ được nhắc lại đúng lúc để lưu giữ lâu hơn trong trí nhớ dài hạn.
Khái niệm này dựa trên đường cong quên lãng do nhà tâm lý học Hermann Ebbinghaus phát hiện, cho thấy não bộ sẽ dần quên thông tin theo thời gian nếu không được ôn lại. Spaced repetition chính là cách “đánh chặn” sự quên ấy một cách khoa học và hiệu quả.
Nguyên lý hoạt động của phương pháp lặp lại ngắt quãng
Trước khi áp dụng, bạn cần hiểu rõ cơ chế hoạt động của spaced repetition. Điều gì khiến nó hiệu quả đến vậy?
Spaced repetition hoạt động dựa trên nguyên lý “ôn đúng lúc trước khi quên”. Cứ mỗi lần bạn ôn lại, khoảng thời gian nhớ của bạn sẽ được kéo dài hơn, từ vài giờ đến vài ngày, rồi vài tuần, thậm chí vài tháng.
Ví dụ:
• Lần 1 học vào ngày hôm nay
• Lần 2 ôn lại sau 1 ngày
• Lần 3 sau 3 ngày
• Lần 4 sau 7 ngày
• Lần 5 sau 14 ngày…
Cứ như vậy, khoảng cách giữa các lần ôn sẽ dài ra, giúp não ghi nhớ chắc chắn hơn mà không cần học đi học lại quá nhiều. Đây là sự khác biệt lớn so với cách học truyền thống, nơi người học thường nhồi nhét trong thời gian ngắn và nhanh chóng quên sau kỳ thi.
>>> Tìm hiểu thêm: Cách học thuộc từ vựng tiếng Anh: 12 mẹo học nhớ lâu hiệu quả
Lợi ích của phương pháp học spaced repetition
Tại sao học sinh – sinh viên nên áp dụng phương pháp spaced repetition? Phần này sẽ giúp bạn thấy rõ lợi ích vượt trội so với các cách học thông thường.
• Ghi nhớ lâu dài: Khi được ôn lại đúng lúc, não sẽ chuyển thông tin vào trí nhớ dài hạn thay vì chỉ nhớ tạm thời.
• Tiết kiệm thời gian: Không cần học lại từ đầu, chỉ cần ôn đúng thời điểm là đủ.
• Giảm áp lực học tập: Học ít nhưng chất lượng, giảm cảm giác “quá tải” mỗi lần ôn thi.
• Phù hợp nhiều đối tượng: Không chỉ từ vựng tiếng Anh, mà còn dùng được cho công thức toán, khái niệm vật lý, biểu đồ sinh học,…
• Học chủ động hơn: Người học có thể tự kiểm soát tốc độ, nội dung và tần suất ôn tập.
Dù bạn là người mới bắt đầu học tiếng Anh hay đang luyện thi IELTS, TOEIC thì phương pháp học spaced repetition đều có thể giúp bạn đạt hiệu quả cao hơn mà không cần tốn nhiều công sức.
>>> Tìm hiểu thêm: Từ tiếng Anh bắt đầu bằng chữ Y: “Biết tuốt” 50+ từ phổ biến nhất
Cách áp dụng spaced repetition khi học tiếng Anh
Phần này sẽ hướng dẫn bạn cách tự áp dụng phương pháp spaced repetition vào việc học tiếng Anh – đặc biệt là từ vựng – một cách hiệu quả và dễ thực hiện.
Dưới đây là các bước đơn giản để áp dụng phương pháp học spaced repetition:
1. Chọn nội dung cần học: Ví dụ, 20 từ vựng chủ đề “Travel”.
2. Tạo flashcards: Có thể viết tay trên giấy hoặc dùng app như Anki, Quizlet. Mỗi thẻ gồm: Từ – Nghĩa – Câu ví dụ.
3. Lặp lịch ôn tập theo chu kỳ: 1 ngày – 3 ngày – 7 ngày – 14 ngày – 30 ngày.
4. Ôn theo từng cấp độ: Nếu bạn trả lời đúng hãy giãn cách lâu hơn; nếu sai, bạn nên ôn lại sớm hơn.
5. Tự kiểm tra định kỳ: Sau mỗi vòng lặp, hãy làm mini quiz hoặc đặt câu với các từ đã học.
Phương pháp spaced repetition không chỉ phù hợp với từ vựng, mà còn áp dụng được cho cụm từ cố định, cấu trúc ngữ pháp, idioms hoặc thậm chí luyện nói theo kịch bản có sẵn.
>>> Tìm hiểu thêm: Tổng hợp từ vựng tiếng Anh lớp 5 đầy đủ và chi tiết
Ví dụ minh họa: Học 10 từ tiếng Anh bằng spaced repetition
Bạn vẫn đang phân vân không biết bắt đầu từ đâu? Hãy xem ví dụ thực tế này để hiểu rõ cách học từ vựng bằng spaced repetition.
Chủ đề học: 10 từ vựng tiếng Anh về “Travel”
Từ vựng mẫu: departure, itinerary, accommodation, backpack, passport, visa, destination, sightseeing, travel agency, jet lag
Cách áp dụng lịch học spaced repetition:
• Ngày 1: Học 10 từ mới qua flashcards
• Ngày 3: Ôn lại qua trò chơi trắc nghiệm hoặc matching
• Ngày 7: Tự đặt câu với từng từ
• Ngày 14: Ôn lại toàn bộ bằng cách kể chuyện có sử dụng từ
• Ngày 30: Tự kiểm tra, có thể nhờ bạn bè hỏi ngẫu nhiên
Nhờ khoảng cách ôn tập hợp lý, bạn sẽ ghi nhớ gần như toàn bộ từ vựng mà không cảm thấy áp lực học.
>>> Tìm hiểu thêm: Học 100 từ vựng tiếng Anh mỗi ngày hiệu quả, không nhàm chán
Các công cụ hỗ trợ phương pháp lặp lại ngắt quãng miễn phí
Có rất nhiều công cụ giúp bạn học theo phương pháp lặp lại ngắt quãng một cách tự động và thông minh. Dưới đây là những ứng dụng nổi bật được nhiều người học tiếng Anh tin dùng.
1. Anki
• Phần mềm miễn phí, mã nguồn mở
• Tạo flashcards cá nhân hóa, dùng thuật toán spaced repetition
• Có thể tải deck sẵn từ cộng đồng (ví dụ: 4.000 từ IELTS)
2. Quizlet
• Giao diện thân thiện, dễ dùng trên điện thoại
• Có chế độ học theo “smart review”
• Học bằng game như match, test, spelling…
3. Memrise
• Dùng phương pháp spaced repetition kèm trò chơi hóa nội dung
• Có sẵn nhiều khóa học từ vựng IELTS, TOEIC
• Hỗ trợ nghe – nói kết hợp
4. Brainscape
• Tập trung vào việc học với flashcards đánh giá theo độ tự tin
• Phù hợp với cả học sinh và giáo viên
5. SuperMemo
• Là phần mềm đầu tiên áp dụng thuật toán spaced repetition
• Có phiên bản nâng cao cho người học chuyên sâu
Dù bạn chọn công cụ nào, điều quan trọng là duy trì việc ôn tập theo đúng chu kỳ, vì đó mới là mấu chốt tạo nên hiệu quả của phương pháp học spaced repetition.
>>> Tìm hiểu thêm: Trọn bộ từ vựng về trường học bằng tiếng Anh bạn nên biết
Spaced repetition có phù hợp với bạn không?
Không phải phương pháp nào cũng phù hợp với tất cả mọi người. Phần này giúp bạn xác định liệu spaced repetition có phù hợp với nhu cầu học tiếng Anh của mình hay không.
Spaced repetition không chỉ dành cho học sinh giỏi hay người học nâng cao, mà phù hợp với mọi trình độ, miễn là bạn kiên trì và có lịch học rõ ràng. Dưới đây là một số nhóm đối tượng điển hình nên cân nhắc áp dụng:
• Học sinh – sinh viên: Học từ vựng, công thức toán, sự kiện lịch sử,… đều có thể áp dụng lặp lại ngắt quãng để nhớ lâu và giảm áp lực học.
• Người luyện thi IELTS, TOEIC: Cần học hàng ngàn từ mới, idioms, collocations, nên dùng spaced repetition để tối ưu thời gian ôn thi.
• Giáo viên – phụ huynh: Có thể áp dụng để thiết kế lộ trình học cá nhân hóa cho học sinh, giúp cải thiện kết quả ghi nhớ hiệu quả.
• Người học ngoại ngữ ngoài giờ: Dù bạn chỉ học 15 phút mỗi ngày, spaced repetition vẫn giúp bạn ghi nhớ tốt nếu áp dụng đúng cách.
Mẹo học hiệu quả với phương pháp lặp lại ngắt quãng
Bạn đã hiểu spaced repetition là gì và cách hoạt động, nhưng để học hiệu quả hơn, đừng bỏ qua những mẹo nhỏ sau đây!
1. Kết hợp hình ảnh và âm thanh
Não bộ ghi nhớ tốt hơn khi học bằng nhiều giác quan. Hãy thêm hình minh họa hoặc audio phát âm vào flashcard.
2. Đừng chỉ đọc, hãy tự kiểm tra
Sử dụng câu hỏi trắc nghiệm, viết lại nghĩa, đặt câu… sẽ giúp bạn nhớ sâu hơn thay vì chỉ nhìn và đọc.
3. Đánh giá độ quen thuộc của từng từ
Chia từ thành nhóm: “rất quen” – “hơi quen” – “mới toanh” để điều chỉnh chu kỳ ôn hợp lý hơn.
4. Duy trì lịch học đều đặn
Bạn không cần học quá lâu mỗi ngày, nhưng nên giữ nhịp học cố định (ví dụ: 15 phút mỗi sáng hoặc trước khi ngủ).
5. Đặt từ vào ngữ cảnh thực tế
Tự đặt câu, viết đoạn văn hoặc nói thành lời – những việc này giúp não kết nối từ vựng với trải nghiệm thật, tăng khả năng ghi nhớ.
>>> Tìm hiểu thêm: Từ vựng tiếng Anh về chụp ảnh từ cơ bản đến nâng cao
Bài tập thực hành: Áp dụng spaced repetition với 10 từ mới
Đừng chỉ đọc lý thuyết, hãy thử áp dụng phương pháp spaced repetition ngay với bài tập đơn giản sau đây để thấy hiệu quả rõ rệt.
Chủ đề: 10 từ tiếng Anh về trường học (school life)
| Từ vựng | Nghĩa tiếng Việt | Câu ví dụ ngắn |
| assignment | bài tập | • I have to finish my assignment. (Tôi phải hoàn thành bài tập của mình.) |
| attendance | điểm danh | • Her attendance is always perfect. (Cô ấy luôn đi học đầy đủ.) |
| backpack | ba lô | • He forgot his backpack at school. (Cậu ấy quên ba lô ở trường.) |
| discipline | kỷ luật | • The school has strict discipline. (Trường có kỷ luật nghiêm khắc.) |
| semester | học kỳ | • The new semester starts next week. (Học kỳ mới sẽ bắt đầu vào tuần sau.) |
| subject | môn học | • Math is my favorite subject. (Toán là môn học tôi yêu thích nhất.) |
| principal | hiệu trưởng | • The principal gave a speech. (Thầy hiệu trưởng đã phát biểu.) |
| revise | ôn bài | • I need to revise before the exam. (Tôi cần ôn bài trước kỳ thi.) |
| timetable | thời khóa biểu | • We got a new timetable today. (Hôm nay chúng tôi nhận được thời khóa biểu mới.) |
| uniform | đồng phục | • She wore her school uniform. (Cô ấy đã mặc đồng phục học sinh.) |
Lịch ôn tập gợi ý (spaced repetition):
• Ngày 1: Học qua flashcard + đọc câu ví dụ
• Ngày 3: Viết lại nghĩa và ghép cặp từ – nghĩa
• Ngày 6: Đặt câu ngắn với mỗi từ
• Ngày 10: Tự kể một đoạn ngắn có ít nhất 5 từ đã học
• Ngày 20: Làm lại bài test mini (matching hoặc fill in the blanks)
Bạn có thể tải app như Anki hoặc Quizlet để tạo bộ flashcards cho bài tập trên – vừa tiết kiệm thời gian, vừa dễ theo dõi tiến trình.
Dù bạn đang học tiếng Anh ở bất kỳ trình độ nào, phương pháp spaced repetition chính là chìa khóa giúp ghi nhớ lâu hơn, học hiệu quả hơn và chinh phục mục tiêu của bạn một cách thông minh nhất.
>>> Tìm hiểu thêm: 50+ từ vựng tiếng Anh bắt đầu bằng chữ P
