Làm sao để đặt câu hỏi tiếng Anh đúng ngữ pháp và tình huống?

Bạn đã bao giờ muốn hỏi một điều gì đó bằng tiếng Anh nhưng lại loay hoay không biết diễn đạt thế nào cho đúng chưa? Kỹ năng đặt câu hỏi tiếng Anh tưởng đơn giản nhưng lại đòi hỏi nắm vững ngữ pháp và dùng từ vựng phù hợp với ngữ cảnh. ILA sẽ chia sẻ đến bạn cách đặt câu hỏi tiếng Anh đúng chuẩn, dễ hiểu và dễ áp dụng vào thực tế.

6 dạng đặt câu hỏi tiếng Anh đầy đủ và chuẩn nhất

1. Yes/No Questions: Câu hỏi có/không

Đây là dạng câu hỏi cơ bản và phổ biến nhất trong tiếng Anh, dùng để hỏi người khác một điều gì đó với câu trả lời là “Yes” hoặc “No”.

Cấu trúc:

Ví dụ:

• Are you going to the meeting tomorrow?
(Bạn có đi họp vào ngày mai không?)

• Can she speak French fluently?
(Cô ấy có thể nói tiếng Pháp lưu loát không?)

2. Wh – Questions: Câu hỏi có từ để hỏi

Dạng câu hỏi này dùng để hỏi thông tin chi tiết (thời gian, lý do, địa điểm, cách thức…). Người nghe cần trả lời chi tiết, không chỉ “yes” hay “no”.

Cấu trúc:

Ví dụ:

• What time does the train leave?
(Mấy giờ tàu rời ga?)

• Why are you upset?
(Tại sao bạn lại buồn vậy?)

• How do you solve this problem?
(Bạn giải quyết vấn đề này như thế nào?)

>>> Tìm hiểu thêm: Cách đặt câu hỏi Wh trong tiếng Anh và mẫu câu thông dụng

3. Tag questions: Đặt câu hỏi dạng câu hỏi đuôi

Câu hỏi đuôi thường dùng để xác nhận lại thông tin hoặc rủ rê, khơi gợi phản hồi từ người nghe.

Cấu trúc:

Ví dụ:

• You’ve been to Paris before, haven’t you?
(Bạn đã từng đến Paris rồi, phải không?)

• They will help us, won’t they?
(Họ sẽ giúp chúng ta, phải không?)

4. Choice questions: Câu hỏi lựa chọn

Dạng câu này dùng để đưa ra hai hoặc nhiều lựa chọn rõ ràng và yêu cầu người trả lời chọn một trong số đó.

Cấu trúc:

Ví dụ:

• Should we take the bus or the subway?
(Chúng ta nên đi xe buýt hay tàu điện ngầm?)

• Are you staying in a hotel or with friends?
(Bạn ở khách sạn hay ở nhà bạn bè?)

>>> Tìm hiểu thêm: 8 cách đặt câu hỏi với Which, phân biệt Which và What

5. Indirect questions: Câu hỏi gián tiếp

Đặt câu hỏi gián tiếp được dùng trong ngữ cảnh lịch sự, thường xuất hiện trong phỏng vấn, giao tiếp công việc hoặc khi trò chuyện với người lạ.

Cấu trúc:

(Lưu ý: Không đảo ngữ như câu hỏi trực tiếp)

Ví dụ:

• Could you tell me where the nearest hospital is?
(Bạn có thể cho tôi biết bệnh viện gần nhất ở đâu không?)

• I wonder if you have any availability for a meeting next week.
(Tôi tự hỏi liệu bạn có thời gian cho một cuộc họp vào tuần tới không?)

6. Rhetorical questions: Câu hỏi tu từ

Câu hỏi tu từ thường không nhằm tìm kiếm câu trả lời, mà nhằm nhấn mạnh ý kiến, cảm xúc hoặc suy nghĩ của người nói.

Cấu trúc: Câu hỏi tu từ thường giống câu hỏi thông thường nhưng mang tính chất ẩn dụ hoặc cảm thán.

Ví dụ:

• Why do we continue to ignore the environmental crisis?
(Tại sao chúng ta cứ tiếp tục phớt lờ cuộc khủng hoảng môi trường?)

• How can anyone ignore the impact of technology on our daily lives?
(Làm sao mà ai có thể phớt lờ ảnh hưởng của công nghệ đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta?)

>>> Tìm hiểu thêm: Tổng hợp những câu hỏi tiếng Anh thông dụng trong giao tiếp

Cách đặt câu hỏi trong tiếng Anh hiệu quả

Việc đặt câu hỏi hiệu quả giúp bạn thu thập đúng thông tin và thể hiện khả năng tư duy, phân tích và giao tiếp chủ động. Dưới đây là 4 nguyên tắc kèm ví dụ cụ thể về cách đặt câu hỏi như thế nào.

1. Xác định rõ mục đích của câu hỏi

Trước khi đặt câu hỏi, bạn cần làm rõ: mình hỏi để làm gì? Đây là bước quan trọng quyết định bạn sẽ chọn loại câu hỏi nào phù hợp.

Ví dụ, nếu chỉ cần người khác xác nhận một điều gì đó (đúng/sai, có/không), bạn hãy dùng Yes/No questions:

• Do you need help with the assignment?
(Bạn có cần giúp đỡ với bài tập không?)

Nếu muốn người nghe đưa ra lựa chọn giữa hai hoặc nhiều phương án, bạn hãy dùng Choice questions:

• Would you prefer to present on Monday or Wednesday?
(Bạn muốn thuyết trình vào thứ Hai hay thứ Tư?)

Nếu không xác định được mục tiêu rõ ràng, câu hỏi sẽ mơ hồ và dễ khiến người đối diện trả lời sai hướng hoặc lúng túng.

2. Sử dụng đúng từ để hỏi với nội dung cần khai thác

Trong các Wh-questions, việc lựa chọn từ để hỏi đúng là yếu tố quan trọng giúp bạn nhận được câu trả lời chính xác.

Ví dụ:

Wh-question (lý do):

• Why did you choose to study mechanical engineering?
(Tại sao bạn chọn học ngành kỹ thuật cơ khí?)

Wh-question (cách làm):

• How do you usually prepare for technical interviews?
(Bạn thường chuẩn bị cho các buổi phỏng vấn kỹ thuật như thế nào?)

Chọn sai từ để hỏi sẽ khiến câu trả lời lệch khỏi chủ đề bạn thực sự muốn biết.

Ví dụ: Why are you here? (Tại sao bạn ở đây?) sẽ rất khác với How did you get here? (Bạn đã đến đây bằng cách nào?)

>>> Tìm hiểu thêm: 101 bí kíp phỏng vấn tiếng Anh gây ấn tượng với nhà tuyển dụng  

3. Chú ý ngữ cảnh giao tiếp

Cùng một nội dung nhưng cách đặt câu hỏi sẽ khác nhau tùy vào người bạn đang nói chuyện và bối cảnh.

Trong môi trường trang trọng như phỏng vấn, làm việc với đối tác, bạn nên dùng câu hỏi gián tiếp, lịch sự như:

• Could you tell me when the report will be ready?
(Bạn có thể cho tôi biết khi nào báo cáo sẽ hoàn thành không?)

Trong cuộc trò chuyện thân mật, hoặc để kiểm tra sự đồng tình, bạn có thể dùng câu hỏi đuôi:

• You’ve finished the assignment, haven’t you?
(Bạn đã hoàn thành bài tập rồi, phải không?)

• It’s a nice day today, isn’t it?
(Hôm nay trời đẹp quá, đúng không?)

Những lỗi sai phổ biến khi đặt câu hỏi tiếng Anh

1. Đảo trật tự từ sai

Lỗi đảo trật tự từ sai thường gặp khi đặt câu hỏi ở các thì hiện tại tiếp diễn hoặc hiện tại hoàn thành.

Ví dụ:

• Sai: What you are planning to do next?
–> Đúng: What are you planning to do next? (Bạn đang có kế hoạch làm gì tiếp theo?)

• Sai: How she has managed to finish the project so quickly?
–> Đúng: How has she managed to finish the project so quickly? (Cô ấy đã làm thế nào để hoàn thành dự án nhanh chóng như vậy?)

>>> Tìm hiểu thêm: Cấu trúc đảo ngữ (inversion) và bài tập áp dụng

2. Dùng sai trợ động từ

Lỗi sai thường gặp khi thực hành đặt câu hỏi tiếng Anh là sự nhầm lẫn giữa các trợ động từ như do/does/did và is/am/are/was/were. Việc sử dụng không chính xác trợ động có thể gây ra sự hiểu lầm trong giao tiếp. Bạn cần nắm vững quy tắc sử dụng của từng nhóm trợ động từ như sau:

Nhóm trợ động từ do/does/did thường đi cùng động từ chỉ hành động (ngoại trừ động từ be). Các từ này thường dùng trong các câu hỏi ở thì hiện tại đơn (do/does) và quá khứ đơn (did).

Ví dụ:

• Sai: Is he plays soccer every weekend?
–> Đúng: Does he play soccer every weekend? (Anh ấy có chơi bóng đá vào mỗi cuối tuần không?)

Giải thích: “Plays” là động từ thường ở thì hiện tại đơn, nên cần dùng “does” làm trợ động từ, không dùng “is”.

Nhóm is/am/are/was/were thường dùng với danh từ (mô tả thân phận, nghề nghiệp), tính từ (chỉ trạng thái), động từ V-ing (trong các thì tiếp diễn).

Ví dụ:

• Sai: Do you are feeling better now?
–> Đúng: Are you feeling better now? (Bây giờ bạn cảm thấy tốt hơn chưa?)

Giải thích: “Feeling” là động từ ở thì hiện tại tiếp diễn (V-ing), nên cần dùng trợ động từ “are”, không dùng “do”.

• Sai: Did she is a student at this university?
–> Đúng: Is she a student at this university? (Cô ấy có phải là sinh viên của trường đại học này không?)

Giải thích: Trong câu này, “is” đóng vai trò động từ chính, không phải trợ động từ, vì nó đứng trước danh từ “a student”. Câu hỏi dạng này không cần dùng “did”, vì không có động từ hành động.

3. Thiếu ngữ cảnh hoặc mơ hồ

Câu hỏi thiếu ngữ cảnh hoặc mơ hồ có thể khiến người nghe khó hiểu hoặc không thể trả lời chính xác.

Ví dụ:

• Câu mơ hồ: Is he coming?
–> Câu rõ nghĩa: Is he coming to the meeting this afternoon? (Anh ấy có đến cuộc họp vào chiều nay không?)

• Câu mơ hồ: Do you like it?
–> Câu rõ nghĩa: Do you like this book? (Bạn có thích quyển sách này không?)

>>> Tìm hiểu thêm: Tổng hợp tất cả các thì trong tiếng Anh

Bài tập về kỹ năng đặt câu hỏi

Đề bài: Dựa vào câu trả lời, viết câu hỏi phù hợp với đúng ngữ pháp và đúng dạng câu hỏi theo gợi ý.

1. Yes, she likes classical music. (Yes/No question)

2. I went to the museum last weekend. (Wh-question)

3. He’s arriving tomorrow at 9 a.m. (Wh-question)

4. We can go to the beach or the mountains. It’s up to you. (Choice question)

5. I don’t know what he really meant by that comment. (Indirect questions)

6. Sarah called you last night. (Wh-question)

7. He travels to Japan twice a year. (Wh-question)

8. No, I haven’t finished the report yet. (Yes/No question)

9. Yes, they were surprised. (Tag question)

10. I’m not sure where she works now. (Indirect questions)

11. I wonder what time the flight arrives. (Indirect questions)

12. No, she hasn’t been there before. (Tag question)

13. Come on, I know you’d never lie to me. (Rhetorical questions)

14. No, you didn’t have any other choice. (Rhetorical questions)

Đáp án bài tập đặt câu hỏi:

1. Does she like classical music?

2. Where did you go last weekend?

3. When is he arriving?

4. Do you want to go to the beach or the mountains?

5. Can you tell me what he really meant by that comment?

6. Who called you last night?

7. How often does he travel to Japan?

8. Have you finished the report yet?

9. They were surprised, weren’t they?

10. Do you know where she works now?

11. Can you tell me what time the flight arrives?

12. She hasn’t been there before, has she?

13. Would I ever lie to you?

14. Did I even have a choice?

Dù đang học tiếng Anh để luyện thi, làm việc hay chỉ đơn giản là muốn tự tin trong giao tiếp, việc hiểu rõ cách đặt câu hỏi là kỹ năng cần thiết cho bạn. Khi nắm vững những nguyên tắc đặt câu hỏi tiếng Anh, bạn giao tiếp trôi chảy hơn và thể hiện sự tự tin, chuyên nghiệp trong ngôn ngữ.

>>> Tìm hiểu thêm: 12 cách học thuộc từ vựng tiếng Anh siêu tốc và nhớ lâu